Cánh cửa FTA

Liên minh châu Âu (EU), hiện là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với tăng trưởng vượt bậc nhờ Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Sau 4 năm thực thi EVFTA, kim ngạch thương mại hai chiều tăng từ gần 49 tỷ USD lên gần 64 tỷ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như công nghiệp, máy móc, nông sản, thủy sản đã tận dụng tốt ưu đãi thuế quan.

Ở chiều ngược lại, thông qua EVFTA, Việt Nam cũng đã đẩy mạnh nhập khẩu chủ yếu những nhóm hàng nguyên liệu để phục vụ sản xuất trong nước.

Tuy nhiên, hiện nay hàng hóa Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn từ chính sách xanh của EU, đặc biệt là Kế hoạch hành động kinh tế tuần hoàn (CEAP). Là một phần của Thỏa thuận Xanh châu Âu, CEAP đặt mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 với loạt quy định khắt khe áp dụng cho 7 lĩnh vực, gồm nhựa, dệt may, nông nghiệp và điện tử – các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

Để đáp ứng các tiêu chuẩn này, doanh nghiệp Việt Nam buộc phải đầu tư nâng cấp công nghệ, cải thiện quy trình sản xuất, đồng thời đối mặt với chi phí tăng cao và cạnh tranh gay gắt. Dù vậy, nếu thích ứng tốt, doanh nghiệp không chỉ giữ vững thị phần tại EU mà còn nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đóng góp vào phát triển bền vững và khai thác tối đa lợi ích từ EVFTA.

Việt Nam đang khẳng định vị thế là nhà cung cấp trái cây lớn tại thị trường quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc – quốc gia có nhu cầu tiêu thụ trái cây ngày càng tăng. Với lợi thế địa lý, Việt Nam dễ dàng cung cấp trái cây tươi ngon, chất lượng cao như sầu riêng, thanh long, nhãn, vải, góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu rau quả năm 2024 dự báo đạt 4,5-5 tỷ USD, trong đó sầu riêng ước tính vượt mốc 3 tỷ USD.

Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt đối mặt nhiều thách thức như cạnh tranh gay gắt với các nước sản xuất lớn và đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc từ phía Trung Quốc. Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cần nắm bắt thời vụ sản xuất của Trung Quốc, đầu tư vào công nghệ chế biến và xây dựng thương hiệu mạnh để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Đồng thời, việc đàm phán mở rộng danh mục xuất khẩu và áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP sẽ giúp trái cây Việt Nam không chỉ đáp ứng yêu cầu của thị trường mà còn nâng cao vị thế trên bản đồ xuất khẩu thế giới.

Việt Nam đang thu hoạch rộ cà phê nhưng sản lượng cung ứng ra thị trường quốc tế lại giảm mạnh kéo theo giá cà phê tăng cao.

Số liệu của Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, trong 15 ngày đầu tháng 11, xuất khẩu cà phê của Việt Nam, nước sản xuất và xuất khẩu robusta lớn nhất thế giới chỉ đạt 20.933 tấn, tương đương kim ngạch 121,8 triệu USD, giảm 44,8% về lượng nhưng tăng 1,8% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Tính chung từ đầu năm đến ngày 15/11, Việt Nam đã xuất khẩu 1,17 triệu tấn cà phê với kim ngạch thu về 4,7 tỷ USD, giảm về lượng nhưng tăng về giá trị so với cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu robusta là chủ lực đạt 964.610 tấn, kim ngạch 3,48 tỷ USD.

Tháng 11 và tháng 12 hàng năm là thời gian cao điểm thu hoạch cà phê Việt Nam, nguồn cung cà phê Robusta lớn số 1 thế giới nhưng sản lượng cà phê xuất khẩu lại giảm mạnh là một điều rất lạ trên thị trường.

Tại thị trường nội địa sáng ngày 23/11, giá cà phê trong nước tiếp đà tăng so với phiên giao dịch trước, mức tăng khoảng 200 đồng/kg. Hiện, giá thu mua cà phê trung bình tại các tỉnh Tây Nguyên là 115.500 đồng/kg.

Cua, ghẹ Việt Nam đang khẳng định vị thế mạnh mẽ trên trường quốc tế nhờ chất lượng vượt trội và giá cạnh tranh. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này dự kiến đạt kỷ lục 300 triệu USD trong năm 2024, đóng góp đáng kể vào tổng kim ngạch thủy sản dự báo từ 9,5 đến 10 tỷ USD.

Trung Quốc dẫn đầu danh sách thị trường nhập khẩu, với kim ngạch tăng 784% tính đến tháng 9/2024. Mỹ và Nhật Bản tiếp tục là các thị trường quan trọng, trong đó Mỹ duy trì mức tăng trưởng ổn định, chiếm 23% tổng kim ngạch. Dù Nhật Bản có dấu hiệu chững lại do giá thủy sản tăng cao, xuất khẩu sang các thị trường khác như Canada và Hàn Quốc vẫn cho thấy tiềm năng lớn.

Chất lượng tươi ngon, quy trình sản xuất nghiêm ngặt và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế là những yếu tố giúp cua ghẹ Việt Nam ghi điểm với người tiêu dùng toàn cầu. Đặc biệt, sản phẩm cua Cà Mau đã xuất khẩu chính ngạch sang Mỹ, mở rộng "cánh cửa" cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận sâu rộng hơn các thị trường quốc tế.

Với nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh trong mùa lễ hội cuối năm, cua ghẹ Việt Nam tiếp tục là "ngôi sao" trên bàn tiệc thế giới, tạo đà tăng trưởng bền vững cho ngành thủy sản.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Việt Nam - UAE (CEPA), ký kết vào cuối tháng 10/2024, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quan hệ thương mại song phương, đặc biệt mở ra cơ hội lớn cho ngành cá ngừ Việt Nam. Với nhu cầu ngày càng cao về thủy sản cao cấp như cá ngừ và tôm, UAE được xem là thị trường giàu tiềm năng mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể khai thác hiệu quả.

Thống kê từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho thấy, xuất khẩu cá ngừ sang UAE đã đạt gần 4 triệu USD trong năm 2023, tăng 139% so với năm 2019, dù chịu nhiều tác động từ đại dịch Covid-19. CEPA dự kiến loại bỏ thuế nhập khẩu 5%, đơn giản hóa thủ tục hải quan, giúp giảm chi phí logistics và nâng cao tính cạnh tranh cho cá ngừ Việt Nam.

UAE, với nền kinh tế ổn định và mức sống cao, là thị trường lý tưởng cho thủy sản nhập khẩu. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa ưu đãi từ CEPA, doanh nghiệp Việt cần đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng, đẩy mạnh nghiên cứu sản phẩm giá trị gia tăng và quảng bá thương hiệu. Dù vậy, thách thức từ rào cản kỹ thuật và cạnh tranh gay gắt cũng đặt ra yêu cầu cao về chiến lược phát triển dài hạn.

Với lợi thế từ CEPA, ngành cá ngừ Việt Nam có cơ hội thâm nhập sâu hơn vào UAE, gia tăng giá trị xuất khẩu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.