Giao thương và Pháp luật

Việt Nam đang thu hoạch rộ cà phê nhưng sản lượng cung ứng ra thị trường quốc tế lại giảm mạnh kéo theo giá cà phê tăng cao.

Số liệu của Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, trong 15 ngày đầu tháng 11, xuất khẩu cà phê của Việt Nam, nước sản xuất và xuất khẩu robusta lớn nhất thế giới chỉ đạt 20.933 tấn, tương đương kim ngạch 121,8 triệu USD, giảm 44,8% về lượng nhưng tăng 1,8% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Tính chung từ đầu năm đến ngày 15/11, Việt Nam đã xuất khẩu 1,17 triệu tấn cà phê với kim ngạch thu về 4,7 tỷ USD, giảm về lượng nhưng tăng về giá trị so với cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu robusta là chủ lực đạt 964.610 tấn, kim ngạch 3,48 tỷ USD.

Tháng 11 và tháng 12 hàng năm là thời gian cao điểm thu hoạch cà phê Việt Nam, nguồn cung cà phê Robusta lớn số 1 thế giới nhưng sản lượng cà phê xuất khẩu lại giảm mạnh là một điều rất lạ trên thị trường.

Tại thị trường nội địa sáng ngày 23/11, giá cà phê trong nước tiếp đà tăng so với phiên giao dịch trước, mức tăng khoảng 200 đồng/kg. Hiện, giá thu mua cà phê trung bình tại các tỉnh Tây Nguyên là 115.500 đồng/kg.

Cua, ghẹ Việt Nam đang khẳng định vị thế mạnh mẽ trên trường quốc tế nhờ chất lượng vượt trội và giá cạnh tranh. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này dự kiến đạt kỷ lục 300 triệu USD trong năm 2024, đóng góp đáng kể vào tổng kim ngạch thủy sản dự báo từ 9,5 đến 10 tỷ USD.

Trung Quốc dẫn đầu danh sách thị trường nhập khẩu, với kim ngạch tăng 784% tính đến tháng 9/2024. Mỹ và Nhật Bản tiếp tục là các thị trường quan trọng, trong đó Mỹ duy trì mức tăng trưởng ổn định, chiếm 23% tổng kim ngạch. Dù Nhật Bản có dấu hiệu chững lại do giá thủy sản tăng cao, xuất khẩu sang các thị trường khác như Canada và Hàn Quốc vẫn cho thấy tiềm năng lớn.

Chất lượng tươi ngon, quy trình sản xuất nghiêm ngặt và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế là những yếu tố giúp cua ghẹ Việt Nam ghi điểm với người tiêu dùng toàn cầu. Đặc biệt, sản phẩm cua Cà Mau đã xuất khẩu chính ngạch sang Mỹ, mở rộng "cánh cửa" cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận sâu rộng hơn các thị trường quốc tế.

Với nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh trong mùa lễ hội cuối năm, cua ghẹ Việt Nam tiếp tục là "ngôi sao" trên bàn tiệc thế giới, tạo đà tăng trưởng bền vững cho ngành thủy sản.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Việt Nam - UAE (CEPA), ký kết vào cuối tháng 10/2024, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quan hệ thương mại song phương, đặc biệt mở ra cơ hội lớn cho ngành cá ngừ Việt Nam. Với nhu cầu ngày càng cao về thủy sản cao cấp như cá ngừ và tôm, UAE được xem là thị trường giàu tiềm năng mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể khai thác hiệu quả.

Thống kê từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho thấy, xuất khẩu cá ngừ sang UAE đã đạt gần 4 triệu USD trong năm 2023, tăng 139% so với năm 2019, dù chịu nhiều tác động từ đại dịch Covid-19. CEPA dự kiến loại bỏ thuế nhập khẩu 5%, đơn giản hóa thủ tục hải quan, giúp giảm chi phí logistics và nâng cao tính cạnh tranh cho cá ngừ Việt Nam.

UAE, với nền kinh tế ổn định và mức sống cao, là thị trường lý tưởng cho thủy sản nhập khẩu. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa ưu đãi từ CEPA, doanh nghiệp Việt cần đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng, đẩy mạnh nghiên cứu sản phẩm giá trị gia tăng và quảng bá thương hiệu. Dù vậy, thách thức từ rào cản kỹ thuật và cạnh tranh gay gắt cũng đặt ra yêu cầu cao về chiến lược phát triển dài hạn.

Với lợi thế từ CEPA, ngành cá ngừ Việt Nam có cơ hội thâm nhập sâu hơn vào UAE, gia tăng giá trị xuất khẩu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Số liệu từ Tổng cục Hải quan, lũy kế 10 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu 1,15 triệu tấn cà phê với giá trị 4,6 tỷ USD, giảm về lượng nhưng lại tăng về giá trị kim ngạch so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân do giá cà phê xuất khẩu trung bình tăng, lên mức 3.967 USD/tấn.

Việt Nam hiện xuất khẩu cà phê sang 37 thị trường chính trên thế giới. Trong đó, hai thị trường có lượng xuất khẩu trên 100 nghìn tấn là Đức và Italy với sản lượng 136.173 tấn và 106.341 tấn.

Trong top 10 thị trường, Tây Ban Nha là thị trường xuất khẩu cà phê lớn thứ 3 của Việt Nam với 87.833 tấn, tăng so với cùng kỳ năm trước. Đứng sau lần lượt là Nhật Bản, Mỹ, Nga.

Bên cạnh các thị trường chủ lực như EU, Mỹ, Nhật Bản, hiện Trung Quốc cũng gia tăng nhập khẩu cà phê Việt Nam. Theo Sở Giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV), hiện nay khi dần bước vào hoạt động thu hoạch chính vụ, giá cà phê xuất khẩu vẫn neo trên 100.000 đồng/kg.

Giá cà phê Việt Nam trong cả niên vụ 2024/2025 được dự báo sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao do sản lượng giảm.

Tính đến ngày 15/10, kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt gần 600 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường lớn nhất cho mặt hàng tôm Việt Nam, chiếm 20% tổng lượng xuất khẩu. Đặc biệt, quý III/2024, xuất khẩu tôm tăng mạnh 19% sau khi giảm trong quý II, đạt 263 triệu USD. Động lực cho sự phục hồi này bao gồm giảm hàng tồn kho và nhu cầu tăng cao vào dịp lễ cuối năm.

Về sản phẩm, tôm chân trắng chiếm phần lớn với 85,5% trong cơ cấu xuất khẩu sang Hoa Kỳ, tiếp đến là tôm sú với 8,9%, còn lại là các loại tôm khác. Đáng chú ý, giá trị tôm sú chế biến tăng trưởng 44%, trong khi các loại tôm khác tươi/đông lạnh tăng mạnh tới 188%.

Giá trung bình xuất khẩu tôm chân trắng dao động từ 9,6 - 10,3 USD/kg và tôm sú từ 14,9 - 19,3 USD/kg, trong đó giá tôm chân trắng tăng nhẹ so với quý II nhưng vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm 2023. Thông tin từ Cục Nông nghiệp nước ngoài Hoa Kỳ (FAS.USDA) cho thấy Việt Nam đang có lợi thế trong thị trường Hoa Kỳ so với các đối thủ như Ấn Độ và Ecuador.