Thị trường xuất khẩu đa dạng, EU nổi lên là điểm sáng tăng trưởng

Theo số liệu sơ bộ từ Tổng cục Hải quan công bố ngày 19/12/2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong tháng 12/2025 ước đạt 795,1 triệu USD, tăng 13,4% so với tháng trước và tăng mạnh 50,2% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung cả năm 2025, xuất khẩu rau quả đạt khoảng 8,56 tỷ USD, tăng 19,8% so với năm 2024, tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng của ngành hàng này.

Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu rau quả tháng 12/2025 ước đạt 564,7 triệu USD, tăng 71,9% so với tháng 11 và tăng 85,6% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 12 tháng năm 2025, nhập khẩu rau quả đạt hơn 3,05 tỷ USD, tăng 25,7% so với năm 2024. Nhờ xuất khẩu duy trì đà tăng cao, ngành rau quả tiếp tục xuất siêu lớn, đạt khoảng 230,5 triệu USD trong tháng 12 và hơn 5,51 tỷ USD trong cả năm 2025.

Về thị trường, Trung Quốc vẫn là đối tác xuất khẩu lớn nhất của rau quả Việt Nam trong 11 tháng năm 2025, với kim ngạch gần 5 tỷ USD, chiếm hơn 64% thị phần. Hoa Kỳ đứng thứ hai với kim ngạch gần 500 triệu USD, tăng tới 56% so với cùng kỳ năm trước, nâng thị phần lên 6,43%. Các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan, Úc và UAE cũng ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, cho thấy xu hướng đa dạng hóa thị trường xuất khẩu ngày càng rõ nét.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, theo ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam: “Thị trường EU đang nổi lên là điểm sáng rực rỡ nhất trong bức tranh xuất khẩu rau quả năm 2025, với cơ cấu mặt hàng ngày càng đa dạng và giá trị gia tăng cao. Trong đó, chanh leo được xem là “ngôi sao” xuất khẩu sang EU, chiếm khoảng 25% tổng kim ngạch và ghi nhận mức tăng trưởng trên 100%. Các mặt hàng như xoài, dứa, dừa đều đạt mức tăng trưởng hai đến ba con số, trong khi hạt dẻ cười (pistachio), chủ yếu là sản phẩm chế biến hoặc tái xuất cũng mang lại kim ngạch đáng kể. Riêng sầu riêng và thanh long đang từng bước mở rộng thị phần nhưng vẫn chịu cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia cung ứng khác”.

EVFTA thúc đẩy chế biến sâu, xuất siêu tiếp tục được củng cố

Về thị trường tiêu thụ trong khối EU, Hà Lan tiếp tục giữ vai trò là cửa ngõ nhập khẩu lớn nhất, chiếm khoảng 35-40% thị phần rau quả Việt Nam tại khu vực này. Đức và Pháp là hai thị trường lớn tiếp theo, với sức mua tăng ổn định, đặc biệt đối với các sản phẩm chế biến và trái cây nhiệt đới đặc sản.

Lý giải nguyên nhân tăng trưởng đột biến tại EU, ông Đặng Phúc Nguyên cho rằng hiệu quả từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đang phát huy rõ nét, giúp rau quả Việt Nam cạnh tranh tốt hơn về giá so với các đối thủ như Thái Lan, quốc gia chưa có FTA với EU.

Cùng với đó, chất lượng sản phẩm được cải thiện rõ rệt, thể hiện qua việc số lô hàng bị EU cảnh báo vi phạm quy định an toàn thực phẩm (SPS) đã giảm khoảng 50% so với cùng kỳ. Đặc biệt, EU ưu tiên các sản phẩm chế biến sâu như nước ép, trái cây sấy, đông lạnh, phân khúc mà doanh nghiệp Việt Nam đang chuyển dịch mạnh thay vì chỉ tập trung xuất khẩu trái cây tươi như trước.

Ở chiều nhập khẩu, Trung Quốc vẫn là nguồn cung rau quả lớn nhất cho Việt Nam trong 11 tháng năm 2025, song thị phần đã giảm xuống khoảng 36%. Hoa Kỳ vươn lên mạnh mẽ với kim ngạch hơn 593 triệu USD, chiếm gần 24% tổng nhập khẩu. Các thị trường như Úc, Myanmar, New Zealand, Ấn Độ và Thái Lan tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu nhập khẩu rau quả.

Theo đánh giá của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, kết quả trên khẳng định rau quả tiếp tục là ngành hàng xuất khẩu chủ lực của nông nghiệp Việt Nam, hưởng lợi từ nhu cầu thị trường tăng cao, mở rộng cửa thị trường và cải thiện chất lượng, truy xuất nguồn gốc. Tuy nhiên, đà tăng mạnh của nhập khẩu cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm trong nước, nhất là ở phân khúc trái cây cao cấp và chế biến sâu, nhằm tận dụng tốt hơn các FTA và giảm dần sự phụ thuộc vào một thị trường đơn lẻ.