Cấu trúc thương mại bổ trợ, không cạnh tranh

Theo số liệu từ Hải quan Việt Nam, 5 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và New Zealand đạt 600 triệu USD, tăng mạnh 19,1% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức tăng cao đáng ghi nhận trong bối cảnh kinh tế thế giới vẫn còn nhiều bất ổn.

Đáng chú ý, cơ cấu xuất nhập khẩu giữa hai nước mang tính bổ trợ, không cạnh tranh. Việt Nam xuất khẩu sang New Zealand các mặt hàng chủ lực như điện thoại và linh kiện, máy vi tính, điện tử, thuỷ sản, hạt điều, giày dép... Trong khi đó, Việt Nam nhập khẩu từ New Zealand sữa và sản phẩm sữa, rau quả, gỗ, nguyên phụ liệu dệt may, da giày, máy móc thiết bị, sắt thép...

Cấu trúc bổ trợ này tạo ra không gian hợp tác rộng lớn hơn thay vì cạnh tranh thị phần, từ đó thúc đẩy thương mại song phương phát triển ổn định và bền vững.

Theo Thương vụ Việt Nam tại New Zealand, ngoài các mặt hàng xuất khẩu truyền thống, dệt may và giày dép đang nổi lên như những ngành hàng giàu tiềm năng. Năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này của Việt Nam vào thị trường New Zealand đạt 314,7 triệu NZD, tăng 9,9% so với năm 2023.

Thị trường giày dép New Zealand đạt quy mô 757,5 triệu NZD vào năm 2024, trong đó nhập khẩu chiếm khoảng 530 triệu NZD, với giày bốt là phân khúc lớn nhất (361,7 triệu NZD). Đây là cơ hội rộng mở cho các doanh nghiệp Việt Nam có năng lực cạnh tranh về giá, chất lượng và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật.

“Các nhà xuất khẩu dệt may và giày dép Việt Nam có nhiều cơ hội mở rộng thị phần tại New Zealand, nhờ lực đẩy từ các FTA toàn diện và mối quan hệ thương mại song phương đang phát triển mạnh mẽ” - Thương vụ Việt Nam tại New Zealand đánh giá.

Tận dụng triệt để các FTA: CPTPP - AANZFTA - RCEP

Việt Nam và New Zealand đều là thành viên của nhiều hiệp định thương mại tự do lớn như CPTPP, AANZFTA, RCEP. Các hiệp định này đã giúp xóa bỏ phần lớn thuế quan đối với hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu vào New Zealand, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng dư địa tiếp cận thị trường.

Theo đại diện Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương), doanh nghiệp Việt cần chủ động tìm hiểu, nghiên cứu kỹ các hiệp định này để tận dụng ưu đãi về thuế và xuất xứ hàng hóa. Đặc biệt, khi tiếp cận thị trường New Zealand, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược dài hạn, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn chất lượng, kiểm dịch, an toàn thực phẩm - những yếu tố luôn được thị trường này đề cao.

Tại kỳ họp lần thứ 9 Ủy ban Hỗn hợp về Kinh tế và Thương mại Việt Nam - New Zealand (diễn ra hôm 18/7/2025), Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng nhấn mạnh: “Hai bên cần triển khai quyết liệt các thỏa thuận thương mại đã ký; mở cửa thị trường nông sản, tăng cường xúc tiến thương mại, đầu tư theo hướng thuận lợi hóa, xanh hóa, phát triển bền vững”.

Theo đó, Bộ Công Thương xác định rõ định hướng: Bên cạnh các lĩnh vực hợp tác truyền thống, Việt Nam - New Zealand cần tìm kiếm cơ hội ở các ngành mới như giao thông, giáo dục, lao động... nhằm đa dạng hóa hợp tác, tạo động lực tăng trưởng thương mại song phương trong dài hạn.

Thương vụ Việt Nam tại New Zealand cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng mạng lưới kết nối giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước, cập nhật kịp thời tiêu chuẩn nhập khẩu, hỗ trợ đưa hàng hóa Việt Nam vào chuỗi siêu thị tại New Zealand.

Chính sách đã được các bộ, ngành tạo điều kiện hỗ trợ, song các chuyên gia khuyến nghị, doanh nghiệp cần chủ động nghiên cứu thị trường New Zealand, hiểu rõ thị hiếu tiêu dùng, ưu tiên chất lượng, thiết kế sản phẩm thân thiện môi trường, đạt các chứng chỉ xanh.

Việc đầu tư vào thương hiệu, marketing số và tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế tại New Zealand cũng là giải pháp hiệu quả giúp nâng cao nhận diện thương hiệu và thúc đẩy giao thương.

Từ những kết quả tích cực trong 5 tháng năm 2025 và với sự chủ động chính sách rõ ràng, quyết liệt từ Chính phủ, Bộ Công Thương, Thương vụ Việt Nam tại New Zealand cùng sự vào cuộc của doanh nghiệp, mục tiêu kim ngạch 3 tỷ USD vào năm 2026 không còn xa vời. Tuy nhiên, để về đích vững chắc, cả chính sách và doanh nghiệp cần song hành, linh hoạt thích ứng và khai phá tối đa các lợi thế sẵn có từ FTA và mối quan hệ song phương đang ở giai đoạn phát triển thuận lợi nhất.

Ngoài các mặt hàng xuất khẩu truyền thống, dệt may và giày dép đang nổi lên như những ngành hàng giàu tiềm năng. Năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này của Việt Nam vào thị trường New Zealand đạt 314,7 triệu NZD, tăng 9,9% so với năm 2023.