Xuất khẩu nông sản của Việt Nam duy trì đà tăng trường

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông tjôn, 9 tháng, hầu hết các nhóm hàng đều tăng nên kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tăng và đạt 46,28 tỷ USD, tăng 21%, nhập khẩu 32,42 tỷ USD, tăng 7,5%. Như vậy, giá trị xuất siêu nông, lâm, thủy sản đạt 13,86 tỷ USD, tăng 71,2%. Đóng góp vào kết quả này có: Nông sản 24,85 tỷ USD, tăng 27,7%; lâm sản 12,46 tỷ USD, tăng 20,3%; thủy sản 7,23 tỷ USD, tăng 9,5%; chăn nuôi 376 triệu USD, tăng 3,8%...

Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng chủ lực của ngành đều cao hơn cùng kỳ năm ngoái như: Gỗ và sản phẩm gỗ đạt 11,66 tỷ USD, tăng 21,3%; cà phê 4,37 tỷ USD, tăng 39,6% trong khi lượng xuất khẩu giảm 10,5%; gạo 4,37 tỷ USD, tăng 23,5% với lượng 7,01 triệu tấn, tăng 9,2%; hạt điều 3,17 tỷ USD, tăng 22,5%; rau quả 5,87 tỷ USD, tăng 39,4); hạt tiêu 1 tỷ USD, tăng 46,9%.

Xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam trong năm nay chắc chắn vượt mốc 3 tỷ USD. Ảnh:NH

Giá xuất khẩu bình quân của một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực tăng, trong đó cà phê tăng cao nhất với 56% đạt 3.897 USD/tấn; đứng thứ hai là hạt tiêu đạt 4.941 USD/tấn tăng 49,2%; tiếp đến là cao su tăng 19%, gạo tăng 13,1%...

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), xuất khẩu rau quả của Việt Nam tiếp tục xác lập con số kỷ lục trong 9 tháng qua khi đã vượt mốc 5,6 tỉ USD, tăng gần 34% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu rau quả 9 tháng năm 2024 đã bằng kim ngạch của cả năm 2023 và sẽ tăng mạnh trong quý cuối của năm nay.

Đặc biệt, trong các mặt hàng nông sản xuất khẩu 9 tháng đầu năm, sầu riêng nổi lên là loại “trái cây vua”. Theo ước tính sơ bộ của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, xuất khẩu sầu riêng thu về 2,5 tỷ USD, tức kim ngạch xuất khẩu của loại trái cây này đã xô đổ kỷ lục 2,24 tỷ USD của cả năm 2023.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhận định, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam trong năm nay chắc chắn vượt mốc 3 tỷ USD. Bởi tháng 10 này, các tỉnh Tây Nguyên vào chính vụ thu hoạch. Sầu riêng nghịch vụ ở các tỉnh miền Tây Nam bộ cũng sẽ cho thu hoạch vào các tháng cuối năm. Đây cũng là thời điểm các quốc gia cạnh tranh như Thái Lan, Malaysia đã kết thúc mùa thu hoạch nên giá sầu riêng Việt Nam sẽ rất cao. Hiện, giá sầu riêng tại các vùng trồng được thu mua tại vườn dao động 42.000-95.000 đồng/kg tùy loại. Mức giá này giúp nông hộ đạt lợi nhuận lớn từ loại trái cây này.

Năm 2025, sầu riêng nhiều khả năng sẽ tiếp tục là "ngôi sao sáng" và riêng mặt hàng sầu riêng đông lạnh có thể mang về doanh thu thêm 300 triệu USD để nâng tổng kim ngạch vượt 4 tỉ USD.

Gần đây nhất, chuối Việt đã vượt mặt Philippines để chiếm thị phần lớn nhất tại thị trường Trung Quốc. Qua đó chuối trở thành mặt hàng xuất khẩu quan trọng thứ ba của ngành rau quả Việt Nam sau sầu riêng và thanh long. Các loại mít, xoài, dừa, dưa hấu, bưởi… mà người Việt ăn hằng ngày cũng đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số. Theo dự báo của VINAFRUIT trong năm 2024 xuất khẩu rau quả có thể mang về kim ngạch lên tới trên 7 tỉ USD, tăng trên 1,3 tỉ USD so với năm 2023. Tại thị trường Trung Quốc, trong 5 loại trái cây có kim ngạch nhập khẩu cao nhất thì Việt Nam có đến 4 sản phẩm là sầu riêng, chuối, măng cụt và dừa tươi.

Hồ tiêu quay trở lại "câu lạc bộ xuất khẩu" tỷ đô. Ảnh:TTXVN

Trong khi đó, số liệu Tổng cục Hải quan cho thấy 9 tháng năm 2024, xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam đã đạt trên 200.000 tấn, giá trị hơn 1 tỉ USD (trong khi đó cả năm 2023 chỉ đạt 912 triệu USD). Giá trị xuất khẩu hồ tiêu đã tăng gần 47% so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều năm qua, hồ tiêu liên tục phấn đấu quay trở lại "câu lạc bộ tỉ USD" nhưng cũng không ít lần lỡ nhịp. Năm 2024, hồ tiêu chỉ mất 9 tháng để hoàn thành mục tiêu nhờ giá tăng cao. Tại thị trường trong nước, giá duy trì quanh mốc 150.000 đồng/kg trong một thời gian dài khiến bà con trồng tiêu cải thiện thu nhập sau nhiều năm gặp khó khăn.

Một mặt hàng nông sản đạt giá trị khác, đó là cà phê. Trong 9 tháng qua, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 1,1 triệu tấn cà phê, đạt kim ngạch hơn 4 tỷ USD. Dù giảm số lượng, nhưng trị giá kim ngạch xuất khẩu cà phê trong 9 tháng lại tăng 30%. Cũng với thời gian trên, nếu như xuất khẩu gạo đạt gần 4 tỷ USD thì mặt hàng rau quả cán mốc 4,8 tỷ USD. Đây là nhóm hàng dự báo có nhiều bứt phá về kim ngạch xuất khẩu.

Trong 9 tháng, giá trị xuất khẩu vào các thị trường đều tăng như: Châu Á tăng 17,4%; châu Mỹ tăng 26,1%; châu Âu tăng 34,6%; châu Đại Dương tăng 16,1%; riêng châu Phi giảm 0,3%. Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản tiếp tục là 3 thị trường xuất khẩu lớn nhất; trong đó Hoa Kỳ chiếm tỷ trọng cao nhất với mức 21,6%; tiếp đến là Trung Quốc chiếm 20,8% và Nhật Bản chiếm 6,6%.

Gạo cũng có kim ngạch cao cả về lượng và giá. Nếu so 8 tháng của năm 2024 thì lượng gạo xuất khẩu tương đương năm 2020 và 2021 nhưng giá trị tăng lần lượt đến 700 và 500 triệu USD. Còn ước tính đến hết tháng 9, xuất khẩu gạo có thể bằng cả năm 2022 (năm 2023 là năm có lượng xuất khẩu lịch sử 8,1 triệu tấn).

Theo ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Công ty Vina T&T, để các mặt hàng nông sản “hút” thêm nhiều ngoại tệ, trước tiên trái cây phải đáp ứng vệ sinh an toàn thực phẩm, hàng rào kỹ thuật, mở rộng loại quả mới vào các thị trường và không để dịch bệnh.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến khẳng định: "Ngành Nông nghiệp & Phát triển nông thôn đang nỗ lực khắc phục khó khăn, quyết tâm hoàn thành mục tiêu xuất khẩu 54-55 tỉ USD mà Chính phủ đã giao" .

Song, thời điểm những tháng cuối năm xuất khẩu nông sản sẽ có nhiều thuận lợi do nhu cầu thị trường cao hơn. Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho hay, nếu như quý 1 và quý 2 năm nay, các lô nông sản lưu kho ít nhất 1-2 tháng, thì bước vào đầu quý 4, các sản phẩm chỉ lưu 1-3 tuần sẽ được xuất kho. Điều này cho thấy thị trường xuất khẩu đang khá khởi sắc vào các tháng cuối năm.

Quý 4 là thời điểm có nhiều lễ hội, do đó các nước sẽ tăng cường nhập khẩu nông sản từ Việt Nam. Việc chủ động nguyên liệu, tăng cường chế biến sâu và chinh phục được nhiều thị trường… sẽ giúp ngành nông sản nước ta tiếp tục xác lập các con số kỷ lục về xuất khẩu.