Cú hích từ chính sách

Thị trường nhà ở xã hội đang có những chuyển biến tích cực khi nhiều chính sách mới từ Quốc hội và Chính phủ được ban hành, từng bước tháo gỡ điểm nghẽn và tạo lực đẩy cho quá trình triển khai.

Dữ liệu từ Bộ Xây dựng cho biết, cả nước hiện có 679 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai với tổng quy mô hơn 623.000 căn. Trong đó, 108 dự án đã hoàn thành với 73.075 căn, 571 dự án đang triển khai với khoảng 550.000 căn.

Từ đầu năm đến nay, cả nước đã hoàn thành 22.649 căn hộ và khởi công thêm 21 dự án với quy mô 20.428 căn. Tính riêng quý I/2025, có 19 dự án nhà ở xã hội được hoàn thành hoặc cấp phép, cung cấp 16.805 căn hộ.

Khu nhà ở xã hội Định Hòa, phường Định Hòa (TP Thủ Dầu Một, Bình Dương), tháng 7/2023. Ảnh: Quỳnh Trần

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, TS. Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam đánh giá, việc Quốc hội thông qua Nghị quyết 201/2025/QH15 thí điểm về một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển cho nhà ở xã hội là một bước ngoặt quan trọng. "Nghị quyết có hiệu lực gần như ngay tức thì. Chỉ sau một tháng, tức từ ngày 1/7/2025, toàn bộ nội dung được giao cho Chính phủ quy địnhđều phải được thực thi. Đây sẽ là cánh cửa lớn để phát triển thị trường bất động sản, đặc biệt là nhà ở xã hội", ông Khôi nhấn mạnh.

Cũng theo ông Khôi, các vướng mắc trước đây về phát triển nhà ở xã hội đã được tháo gỡ theo hướng đơn giản. Chính sách này sẽ tạo điều kiện để hàng triệu gia đình có thu nhập thấp, chưa đủ khả năng tài chính mua nhà thương mại, có cơ hội tiếp cận chỗ ở ổn định, đảm bảo nhu cầu an sinh cơ bản.

Theo các chuyên gia, cú hích từ Nghị quyết 201 và hàng loạt chính sách tháo gỡ vướng mắc đã tạo lực đẩy cho thị trường nhà ở xã hội. Nhiều doanh nghiệp cho biết đây là "sân chơi" mới không chỉ mang lại giá trị kinh tế bền vững mà còn giúp gia tăng vai trò xã hội trong chiến lược phát triển dài hạn.

"Sân chơi mới" của các "ông lớn" bất động sản

Sự vào cuộc rốt ráo của Chính phủ, các doanh nghiệp thể hiện quyết tâm hiện thực hóa giấc mơ an cư cho người dân. Theo thống kê của Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA), trong giai đoạn 2021 - 2030, có khoảng 15 tập đoàn và doanh nghiệp đăng ký tham gia với quy mô trên 1,5 triệu căn hộ.

Ông Phạm Ngọc Thuận - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Becamex cho biết, đơn vị này đã đầu tư hơn 1.600 tỷ đồng để xây dựng hơn 6.000 căn nhà ở xã hội tại Bình Dương. Hiện Becamex đang triển khai dự án Khu 6 Việt Sing với quy mô 1.867 căn, dự kiến bàn giao năm 2027. Đồng thời, công ty cũng được tỉnh Bình Dương chấp thuận thêm 5 dự án khác với tổng quy mô 8.600 căn, tổng vốn đầu tư khoảng 6.200 tỷ đồng.

Tổng công ty Viglacera cũng đã bàn giao 5.000 căn hộ tại Hà Nội, và đang triển khai tại Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hà Nam, Phú Thọ với tổng quy mô hơn 10.000 căn. Hiện doanh nghiệp đã có sẵn khoảng 3.000 căn, giá bán dao động từ 8 - 10 triệu đồng/m², tương ứng 250 - 600 triệu đồng/căn.

Khu nhà ở xã hội Viglacera (Khu công nghiệp Yên Phong, Bắc Ninh) - Ảnh: Ngọc Đẹp

Mặc dù nhiều tín hiệu tích cực đã xuất hiện song theo phản ánh từ doanh nghiệp, vẫn còn không ít rào cản cần tiếp tục tháo gỡ để đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nhà ở xã hội.

Từ thực tế triển khai dự án tại Đông Anh và nhiều quận huyện khác ở Hà Nội, ông Nguyễn Văn Luyến - Tổng Giám đốc Tổng Công ty UDIC cho rằng, doanh nghiệp đang đối mặt với 4 nhóm khó khăn lớn trong quá trình triển khai các dự án nhà ở xã hội, gồm quỹ đất hạn chế, thời gian phê duyệt kéo dài, thiếu cơ chế ưu đãi đủ hấp dẫn cho nhà đầu tư và sự phức tạp trong thủ tục hành chính.

Đánh giá về Nghị quyết của Quốc hội vừa được ban hành liên quan đến cơ chế, chính sách đặc thù cho lĩnh vực nhà ở xã hội, ông Luyến cho rằng đây là chính sách "trúng và đúng", phù hợp với kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh "bất kỳ chính sách nào cũng cần có một độ trễ nhất định".

Ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị HUD đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong việc cải cách thủ tục hành chính liên quan đến phát triển nhà ở xã hội. "Chưa bao giờ công tác tháo gỡ thủ tục hành chính lại được thực hiện quyết liệt như hiện nay. Đây là động lực quan trọng giúp đẩy nhanh quá trình lựa chọn nhà đầu tư và nhà thầu thi công".

Theo ông, để các chính sách phát huy hiệu quả thực tế, Bộ Xây dựng cần ban hành các hướng dẫn có tính đồng bộ, tổng thể, thay vì thực hiện riêng lẻ từng phần. Mục tiêu là giảm giá thành, bình ổn giá bán và tăng khả năng tiếp cận nhà ở đối với người thu nhập thấp.

Lãnh đạo HUD cũng đề cập đến việc thay đổi tư duy về nhu cầu nhà ở trong giới trẻ. Theo ông, thay vì tập trung sở hữu nhà, người trẻ nên chuyển hướng sang thuê nhà để có sự linh hoạt trong sinh sống và làm việc. "Ở các quốc gia phát triển đã hình thành quỹ nhà ở xã hội cho thuê với giá ưu đãi. Chính phủ hiện cũng đang nghiên cứu mô hình này", ông nói.