Nhằm tháo gỡ các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn, Cục Hải quan đã ban hành văn bản số 43258/CHQ-GSQL ngày 18/12/2025, hướng dẫn cụ thể việc ghi xuất xứ trên nhãn hàng hóa xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

Theo Cục Hải quan, việc ghi nhãn hàng hóa xuất khẩu trước hết phải tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam, cụ thể là Điều 10 Nghị định số 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hóa (đã được sửa đổi, bổ sung tại khoản 5 Điều 1 Nghị định số 111/2021/NĐ-CP). Tuy nhiên, điểm nhấn quan trọng là ưu tiên thực hiện theo quy định pháp luật của nước nhập khẩu, trong trường hợp này là Mỹ.

Cơ quan hải quan nhấn mạnh, pháp luật Việt Nam không bắt buộc ghi xuất xứ trên nhãn hàng hóa xuất khẩu, trừ khi pháp luật nước nhập khẩu có yêu cầu. Do đó, khi doanh nghiệp lựa chọn hoặc buộc phải thể hiện thông tin xuất xứ trên nhãn, nội dung này phải tuân thủ đúng quy định tại khoản 1 Điều 15 Nghị định 43/2017/NĐ-CP.

Đáng lưu ý, doanh nghiệp tự xác định và tự ghi xuất xứ hàng hóa của mình. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm hoàn toàn về tính trung thực, chính xác của thông tin xuất xứ ghi trên nhãn, cũng như việc tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật Việt Nam và các cam kết quốc tế liên quan đến xuất xứ hàng hóa.

Cục Hải quan lưu ý thêm, việc ghi xuất xứ không thể mang tính suy diễn hay “ghi cho xong”, bởi đây là một trong những căn cứ quan trọng để phía nhập khẩu, đặc biệt là Mỹ, xem xét tính hợp pháp của hàng hóa. Các sai sót, không nhất quán giữa nhãn hàng hóa và hồ sơ xuất khẩu có thể dẫn đến nguy cơ bị điều tra, áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại hoặc xử phạt.

Đối với các lô hàng không hưởng ưu đãi thuế quan, quy tắc xác định xuất xứ được thực hiện theo Nghị định số 31/2018/NĐ-CP và Thông tư số 05/2018/TT-BCT của Bộ Công Thương (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư số 44/2023/TT-BCT).

Theo các quy định này, hàng hóa được xác định có xuất xứ tại quốc gia hoặc vùng lãnh thổ nơi thực hiện công đoạn sản xuất cuối cùng làm thay đổi cơ bản hàng hóa. Đây là nguyên tắc cốt lõi mà doanh nghiệp cần nắm chắc khi ghi thông tin xuất xứ trên nhãn, đặc biệt với các mặt hàng có chuỗi sản xuất đa công đoạn, sử dụng nguyên phụ liệu nhập khẩu.

Trong bối cảnh Mỹ là thị trường nhập khẩu có hệ thống kiểm soát chặt chẽ về xuất xứ, ghi nhãn và gian lận thương mại, việc chủ động tuân thủ ngay từ khâu đóng gói, dán nhãn được xem là “hàng rào tự bảo vệ” cho doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu.

Số liệu của Cục Thống kê cho thấy, trong 11 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt hơn 430 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước. Có 36 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 94,1% tổng kim ngạch; trong đó 8 mặt hàng đạt trên 10 tỷ USD, chiếm 70,3%. Riêng nhóm hàng công nghiệp chế biến đạt 381,72 tỷ USD, chiếm 88,7% tổng kim ngạch xuất khẩu; nhóm nông, lâm sản đạt 35,58 tỷ USD. Đối với thị trường Mỹ, hết tháng 11/2025, kim ngạch xuất khẩu đạt 138,61 tỷ USD.