Giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ ‘rơi tự do’, thị trường thế giới có chao đảo?

Cụ thể, gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, được chào bán ở mức từ 442-449 USD/tấn, mức thấp nhất kể từ ngày 20/7/2023 và giảm so với mức từ 450-484 USD/tấn của tuần trước. Gạo trắng 5% tấm được chào bán ở mức từ 449-455 USD/tấn.

Theo một thương nhân ở New Delhi, cạnh tranh giữa các nước xuất khẩu gạo đã gia tăng sau động thái điều chỉnh thuế xuất khẩu của Ấn Độ. Người này cho rằng, nhu cầu vẫn mạnh, nhưng người mua đang tìm kiếm nguồn gạo với giá thấp hơn.

Các công ty xuất khẩu Ấn Độ đang hạ giá do đồng Rupee suy yếu và nguồn cung vụ mới đang kéo giá lúa giảm. Mới đây, Ấn Độ đã bỏ thuế xuất khẩu đối với gạo đồ và bỏ giá sàn đối với gạo trắng không phải giống basmati để thúc đẩy xuất khẩu.

Giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ tiếp tục giảm, xuống mức thấp nhất trong 15 tháng do đồng Rupee giảm giá và nguồn cung tăng. Ảnh: Pixabay

Cho đến nay, Ấn Độ vẫn đóng vai trò quan trọng trên bản đồ thị trường gạo toàn cầu vì xuất khẩu gạo của nước này thường lớn hơn tổng gạo xuất khẩu của bốn quốc gia xuất khẩu lớn tiếp theo là: Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Mỹ.

Do vậy, Ấn Độ nối lại hoạt động xuất khẩu rõ ràng sẽ gia tăng sự cạnh tranh với các nước xuất khẩu gạo trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, sự ảnh hưởng có thể chỉ ở mức độ gián tiếp vì hai nước có các khách hàng nhập khẩu truyền thống khác biệt.

Các quốc gia nhập khẩu gạo trắng non-basmati lớn nhất của Ấn Độ là Bénin, Bangladesh, Angola, Cameroon, Djibouti, Guinea, Bờ Biển Ngà, Kenya và Nepal. Trong khi đó, gạo Việt Nam lại thường được xuất sang các nước láng giềng và khu vực Đông Nam Á, như Philippines, Trung Quốc, Malaysia và Indonesia, nhờ lợi thế địa lý thuận lợi trong khu vực ASEAN.

Nhận định về diễn biến giá gạo trong thời gian tới, giới chuyên gia cho rằng, những tháng cuối năm, giá gạo 5% tấm và 25% tấm của Việt Nam có thể tiếp tục giảm nhưng không dưới 500 USD/tấn do áp lực nguồn cung từ Ấn Độ.

Mặc dù vậy, trong bối cảnh nhu cầu từ các thị trường xuất khẩu của nước ta đang ở mức cao và nhu cầu nội địa cũng được kỳ vọng sẽ tăng cao khi dịp Tết Nguyên đán, giá gạo nước ta có thể sẽ hồi phục trở lại trong giai đoạn cuối năm nay và đầu năm sau.

Để phát triển bền vững, ngành lúa gạo nước ta cần tập trung xây dựng chuỗi liên kết giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ. Ngoài ra, các địa phương cũng cần xây dựng quy hoạch vùng nguyên liệu, phát triển thương hiệu theo hướng "lúa sinh thái", "lúa phát thải thấp" để nâng cao giá trị cho mặt hàng gạo xuất khẩu.