Trong bối cảnh thương mại toàn cầu tiếp tục biến động, các hiệp định thương mại tự do (FTA) đang trở thành “đòn bẩy” quan trọng giúp doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam mở rộng thị trường, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh. Với ngành dệt may – lĩnh vực chịu tác động mạnh từ thuế quan, quy tắc xuất xứ và yêu cầu bền vững, việc tận dụng hiệu quả Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) ưu đãi có ý nghĩa then chốt.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Minh Hiếu – Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư và Thương mại TNG đã chia sẻ thẳng thắn về thực tiễn tận dụng C/O ưu đãi, những khó khăn trong chuỗi cung ứng nguyên phụ liệu, cũng như định hướng mở rộng thị trường xuất khẩu trong thời gian tới.

FTA và C/O ưu đãi: Đòn bẩy nâng sức cạnh tranh cho hàng may mặc TNG

- Trong quá trình xuất khẩu sang các thị trường có FTA, doanh nghiệp đang tận dụng C/O ưu đãi ở mức độ nào, và ưu đãi thuế quan từ các FTA đã tác động ra sao đến giá thành, năng lực cạnh tranh và khả năng mở rộng thị trường của doanh nghiệp?

Ông Trần Minh Hiếu: Hiện nay, TNG đang tận dụng khá hiệu quả các ưu đãi thuế quan từ những thị trường mà Việt Nam đã ký kết FTA, đặc biệt là thị trường châu Âu. Kim ngạch xuất khẩu dệt may sang các thị trường này hiện chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của TNG.

Một yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp đáp ứng tốt yêu cầu về xuất xứ là tỷ lệ sử dụng nguyên phụ liệu trong nước. Hiện nay, 75-80% nguyên phụ liệu đầu vào của TNG được cung ứng từ nguồn trong nước, qua đó đáp ứng các quy tắc xuất xứ, điều kiện về nguyên liệu và các tiêu chí kỹ thuật trong các hiệp định thương mại tự do. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể tận dụng tốt C/O ưu đãi, giảm chi phí thuế quan, nâng cao sức cạnh tranh về giá và mở rộng thị phần tại các thị trường FTA.

Quy tắc xuất xứ và bài toán nguyên phụ liệu là “nút thắt” lớn nhất

- Thực tế triển khai cho thấy, khâu nào trong quy trình xin và sử dụng C/O ưu đãi khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn nhất: xác định quy tắc xuất xứ, chuẩn bị hồ sơ, thời gian cấp hay yêu cầu kiểm tra từ phía đối tác nhập khẩu?

Ông Trần Minh Hiếu: Khó khăn lớn nhất hiện nay vẫn nằm ở việc đáp ứng các yêu cầu về nguyên phụ liệu để đủ điều kiện xin C/O ưu đãi, đặc biệt đối với các thị trường châu Âu. Các hiệp định đều đặt ra tiêu chuẩn rất chặt chẽ về nguồn gốc nguyên liệu, thành phần vải, cũng như các yêu cầu liên quan đến điều kiện sản xuất và tiêu chuẩn kỹ thuật.

Trong thực tế, đối với một số loại phụ liệu và nguyên liệu đặc thù, doanh nghiệp trong nước vẫn chưa chủ động được nguồn cung, hiện vẫn phụ thuộc khá lớn vào nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc. Nhiều nhà cung cấp trong nước chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu mà khách hàng quốc tế đặt ra, nhất là với những dòng vải có yêu cầu kỹ thuật cao. Điều này gây áp lực không nhỏ cho doanh nghiệp trong quá trình hoàn thiện hồ sơ xuất xứ và tổ chức sản xuất.

Từ thực tiễn đó, doanh nghiệp rất mong Việt Nam có thêm các chính sách thu hút đầu tư, đặc biệt là đầu tư vào lĩnh vực sản xuất nguyên phụ liệu, nhằm từng bước hoàn thiện chuỗi cung ứng trong nước, qua đó tận dụng tốt hơn các cơ hội từ FTA.

Bộ Công Thương đồng hành với doanh nghiệp

- Doanh nghiệp đánh giá như thế nào về vai trò hỗ trợ của Bộ Công Thương, Sở Công Thương và các cơ quan liên quan trong việc hướng dẫn, tư vấn và đồng hành cùng doanh nghiệp tận dụng hiệu quả ưu đãi FTA? Doanh nghiệp mong muốn được hỗ trợ sâu hơn ở những nội dung nào?

Ông Trần Minh Hiếu: Thời gian qua, Bộ Công Thương và các Sở Công Thương địa phương đã hỗ trợ doanh nghiệp khá tốt trong quá trình thực hiện các thủ tục liên quan đến C/O ưu đãi. Các hướng dẫn về quy trình, hồ sơ cũng như việc giải đáp vướng mắc được triển khai kịp thời, giúp doanh nghiệp yên tâm hơn khi khai thác các hiệp định thương mại tự do.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương còn hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, kết nối thị trường, quảng bá hình ảnh và thương hiệu sản phẩm, từ đó góp phần thúc đẩy xuất khẩu. Hiện tại, trong quá trình triển khai, TNG không gặp nhiều vướng mắc lớn về mặt thủ tục hay hướng dẫn chính sách.

Mở rộng thị trường FTA, hướng tới tăng trưởng xuất khẩu bền vững

- Từ góc nhìn thực tiễn sản xuất – kinh doanh, doanh nghiệp có kiến nghị hay đề xuất gì để cơ chế cấp và sử dụng C/O ưu đãi thuận lợi hơn, minh bạch hơn, qua đó giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư chuỗi cung ứng và đẩy mạnh xuất khẩu bền vững?

Ông Trần Minh Hiếu: Về định hướng thời gian tới, TNG tiếp tục tập trung mở rộng các thị trường đã có FTA, đặc biệt là thị trường mới. Bên cạnh đó, doanh nghiệp đã chủ động tìm kiếm thêm khách hàng mới tại thị trường EU nhằm gia tăng thị phần và tận dụng tốt hơn các ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và EU.

Mục tiêu của TNG trong năm 2026 là duy trì mức tăng trưởng hai con số về kim ngạch xuất khẩu, trên cơ sở tiếp tục đầu tư vào chuỗi cung ứng, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa nguyên liệu và khai thác hiệu quả các ưu đãi C/O. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp phát triển ổn định, bền vững và chủ động hơn trước những biến động của thị trường quốc tế.

- Xin cảm ơn ông!

Ngày 19/12, tại Hà Nội, TNG vinh dự được Bộ Công Thương trao Bằng khen dành cho doanh nghiệp xuất khẩu có thành tích xuất sắc. Đây là sự ghi nhận xứng đáng đối với một doanh nghiệp chuyên xuất khẩu trong ngành may mặc, đồng thời hiện nằm trong top 8 doanh nghiệp dệt may lớn của Việt Nam.

Bước sang năm 2025, hoạt động xuất khẩu của TNG tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng từ 5-10% so với năm 2024. Doanh nghiệp đã hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch năm về doanh thu, kim ngạch xuất khẩu và lợi nhuận theo mục tiêu đã được Hội đồng quản trị thông qua tại Đại hội cổ đông năm 2025. Đây là nền tảng quan trọng để TNG tiếp tục mở rộng thị trường và nâng cao hiệu quả tận dụng C/O ưu đãi trong thời gian tới.