Khát vọng vươn xa từ nương chè Tân Cương

Thái Nguyên từ lâu được coi là “thủ phủ chè” của cả nước, nơi khí hậu, thổ nhưỡng và bàn tay cần mẫn của người dân tạo nên danh tiếng “Đệ nhất danh trà”. Trong bức tranh ấy, chè Hảo Đạt là một điểm sáng đặc biệt. Đây là thương hiệu xuất phát từ đồng bào dân tộc thiểu số, nhưng đã vươn lên khẳng định vị thế bằng chất lượng và khát vọng hội nhập.

Hợp tác xã (HTX) chè Hảo Đạt được thành lập năm 2016 tại xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên. Khởi đầu từ một tổ hợp tác nhỏ, chỉ có vài chục hộ dân tham gia, HTX gặp không ít khó khăn về vốn, kỹ thuật và thị trường. Nhưng nhờ sự quyết tâm, kiên trì cùng tầm nhìn dài hạn, Hảo Đạt từng bước mở rộng sản xuất, liên kết hàng trăm hộ nông dân, tạo dựng vùng nguyên liệu ổn định hàng chục héc-ta.

Đến nay, HTX có hơn 40 lao động chính thức và hàng trăm lao động thời vụ, vận hành hệ thống nhà xưởng hiện đại, dây chuyền chế biến tự động hóa tới 70%. Đặc biệt, HTX còn thành lập chi bộ Đảng để định hướng phát triển lâu dài, một bước đi hiếm có trong mô hình kinh tế tập thể.

Khát vọng lớn nhất của Hảo Đạt là trở thành thương hiệu chè cao cấp số 1 Việt Nam, không chỉ hiện diện trong đời sống hàng ngày, mà còn xuất hiện trong các sự kiện ngoại giao, trở thành quà tặng quốc gia, giới thiệu văn hóa trà Việt đến bạn bè quốc tế.

Nếu như nhiều cơ sở nhỏ lẻ còn loay hoay với cách làm truyền thống, Hảo Đạt đã sớm xác định con đường phát triển bền vững là gắn sản xuất với tiêu chuẩn chất lượng cao. Toàn bộ vùng nguyên liệu của HTX đều canh tác theo quy trình VietGAP, tiến tới sản xuất hữu cơ. Người dân được tập huấn kỹ thuật thường xuyên, hạn chế tối đa thuốc bảo vệ thực vật, ưu tiên phân bón sinh học để giữ cho đất và cây chè phát triển tự nhiên.

Mỗi búp chè tươi sau khi hái đều được đưa vào chế biến trên dây chuyền khép kín. Khâu sao chè vốn quyết định hương vị được thực hiện bằng sự kết hợp giữa công nghệ và bàn tay nghệ nhân. Nhờ đó, sản phẩm giữ nguyên được màu xanh, vị chát dịu, ngọt hậu và hương cốm non đặc trưng.

HTX còn đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc. Tất cả sản phẩm đều có tem QR code, giúp khách hàng dễ dàng kiểm chứng xuất xứ, yên tâm về chất lượng. Điều này góp phần tạo niềm tin, mở rộng thị trường không chỉ trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu.

Trong số các dòng sản phẩm, nổi bật nhất là chè Tôm Nõn, loại trà được hái từ một tôm, một lá non liền kề, sao khô bằng tay. Hương cốm thoang thoảng, vị chát nhẹ, hậu ngọt sâu lắng. Đây là sản phẩm duy nhất của Thái Nguyên đạt chứng nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia. Đầu năm 2025, chè Đinh cũng được công nhận 5 sao quốc gia. Ngoài ra, chè Móc Câu với búp cong như móc câu và với hình dáng tươi non cũng được người tiêu dùng đánh giá cao, đạt chuẩn OCOP 4 sao.

Năm 2024, sản lượng chè khô của Hảo Đạt đạt hơn 130 tấn, trong đó 80 tấn Tôm Nõn, 25 tấn Đinh và 25 tấn Móc Câu. Các sản phẩm hiện diện ở 63 tỉnh, thành phố, trở thành thương hiệu quen thuộc với người tiêu dùng cả nước.

Lan tỏa bản sắc, gắn kết cộng đồng

Điều làm nên sức sống đặc biệt của Hảo Đạt không chỉ nằm ở chất lượng, mà còn ở triết lý phát triển gắn với cộng đồng. HTX hiện bao tiêu khoảng 80% sản lượng chè tươi trong vùng, giúp nông dân yên tâm sản xuất, không lo đầu ra. Mô hình liên kết này mang lại lợi ích đôi bên: HTX có nguồn nguyên liệu ổn định, còn bà con có thu nhập cao hơn, gắn bó lâu dài với cây chè.

Không dừng lại ở đó, Hảo Đạt còn phát triển du lịch cộng đồng gắn với văn hóa trà. Đến với HTX, du khách được trải nghiệm hái chè trên nương, sao chè bằng tay, học cách pha và thưởng thức trà theo phong cách truyền thống. Những chén trà sóng sánh nơi đồi xanh không chỉ mang hương vị, mà còn chứa đựng câu chuyện về đất và người Tân Cương.

Với hướng đi này, Hảo Đạt biến không gian sản xuất thành không gian văn hóa, nơi người dân vừa gìn giữ bản sắc, vừa tạo thêm sinh kế. Đây cũng là cách làm sáng tạo để nâng cao giá trị sản phẩm, đưa chè Thái Nguyên đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước.

Những thành tựu mà Hảo Đạt đạt được là minh chứng cho một hướng đi đúng: gắn chất lượng sản phẩm với xây dựng thương hiệu, gắn lợi ích kinh tế với lợi ích cộng đồng. Với các sản phẩm đạt OCOP 5 sao và 4 sao, danh hiệu HTX tiêu biểu toàn quốc, cùng sự lan tỏa rộng rãi trên thị trường, Hảo Đạt đã khẳng định vị thế của mình trong ngành chè Việt Nam.

Quan trọng hơn, câu chuyện chè Hảo Đạt còn phản ánh sức sống của mô hình kinh tế tập thể, sự đổi thay từ chính bàn tay người nông dân. Từ những nương chè xanh mướt, Hảo Đạt không chỉ tạo ra sản phẩm đặc sản, mà còn truyền đi thông điệp về niềm tự hào dân tộc, về khát vọng nâng tầm giá trị Việt.

Chè Hảo Đạt không chỉ là một thương hiệu, mà còn là biểu tượng của tinh hoa trà Tân Cương - vùng đất trà nổi tiếng của Việt Nam, tinh hoa của đất, của người, của văn hóa Việt Nam.