Xuất khẩu sắn tăng mạnh, kỳ vọng khởi sắc trở lại

Theo số liệu thống kê sơ bộ từ Cục Hải quan (Bộ Tài chính), trong tháng 4/2025, xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn của Việt Nam đạt hơn 391.000 tấn, trị giá hơn 112 triệu USD. So với tháng trước, con số này giảm 19,7% về lượng và giảm 18,9% về trị giá, phản ánh rõ xu hướng suy giảm nhu cầu tiêu thụ từ các thị trường chính.

Tính lũy kế 4 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu tổng cộng hơn 1,6 triệu tấn sắn, thu về khoảng 485 triệu USD. Trong khi sản lượng tăng mạnh 42,3% so với cùng kỳ năm 2024, thì kim ngạch xuất khẩu lại giảm nhẹ 4,8%.

4 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu tổng cộng hơn 1,6 triệu tấn sắn, thu về khoảng 485 triệu USD. Ảnh: Thu Hương

Xét về thị trường, Trung Quốc tiếp tục giữ vị trí là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với sản lượng nhập khẩu sắn lên tới 1,53 triệu tấn, tương ứng trị giá khoảng 454 triệu USD. So với cùng kỳ, sản lượng tăng tới 45% nhưng kim ngạch lại giảm 3%. Đáng chú ý, giá xuất khẩu bình quân sang thị trường này giảm mạnh đến 33%, chỉ còn khoảng 296 USD/tấn.

Không chỉ là thị trường xuất khẩu lớn nhất, Trung Quốc cũng chính là quốc gia tiêu thụ sắn lớn nhất trên thế giới, trong đó Trung Quốc chủ yếu mua sắn và sản phẩm sắn của Thái Lan, Việt Nam.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), sở dĩ Trung Quốc mua nhiều sắn và sản phẩm từ sắn nhiều nhất thế giới là vì ngoài sản xuất ethanol, với sự hồi phục của ngành chăn nuôi lợn sau khi bị dịch tả lợn châu Phi, trong khi nguồn cung ngô ở Nam Mỹ gặp khó khăn do thời tiết bất lợi nên Trung Quốc tăng cường nhập khẩu sắn lát và tinh bột sắn để làm thức ăn chăn nuôi.

Đứng thứ 2 là thị trường Đài Loan (Trung Quốc) với hơn 19.000 tấn, trị giá hơn 7 triệu USD, giảm 8% về lượng và giảm 38% về trị giá. Giá xuất khẩu bình quân giảm 32% so với 4 tháng năm 2024, đạt 373 USD/tấn.

Malaysia là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam với hơn 12.000 tấn, trị giá hơn 4,5 triệu USD, tăng mạnh 70% về lượng và tăng 22% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Giá bình quân đạt 378 USD/tấn, ghi nhận xu hướng giảm chung tương tự 2 thị trường chủ đạo nêu trên với mức giản gần 30%.

Dù sản lượng xuất khẩu tăng, ngành sắn vẫn đối diện nhiều thách thức. Nhu cầu sắn lát từ Trung Quốc thị trường chủ lực tiếp tục sụt giảm từ năm 2023 đến nay. Nguyên nhân chính là do giá ngô giảm sâu khiến nhiều nhà máy chế biến ở Trung Quốc chuyển sang dùng ngô thay cho sắn.

Tình trạng này đang tác động nghiêm trọng đến các nhà máy chế biến sắn tại Việt Nam. Dù đang trong chính vụ, nhiều nhà máy buộc phải lên kế hoạch tạm dừng sản xuất sớm. Trong khi đó, diện tích trồng sắn vụ 2024-2025 lại được mở rộng thêm hơn 10% so với vụ trước, khiến sản lượng sắn tươi chưa thu hoạch còn tồn nhiều. Nếu không được tiêu thụ, nông dân sẽ phải chế biến thành sắn lát hoặc giữ cây cho vụ tiếp theo.

Trước những khó khăn này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phê duyệt Đề án Phát triển bền vững ngành hàng sắn đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050. Theo đó, mục tiêu đến năm 2030 là đạt sản lượng sắn tươi từ 11,5 - 12,5 triệu tấn; diện tích trồng sử dụng giống đạt chuẩn chiếm 40-50%; diện tích canh tác bền vững đạt 50%. Đặc biệt, kim ngạch xuất khẩu sắn và sản phẩm từ sắn phấn đấu đạt từ 1,8 - 2 tỷ USD.