Đưa sản phẩm vùng cao Quảng Ngãi ra thị trường

Tối ngày 9/10, tại Nhà Văn hóa Thiếu nhi xã Sơn Hà, Hội Nông dân tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khai mạc Phiên chợ kết nối tiêu thụ sản phẩm, giới thiệu văn hoá vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025. Sự kiện quy tụ gần 30 tổ chức, cá nhân, hợp tác xã đến từ các xã đặc biệt khó khăn trong tỉnh tham gia trưng bày hàng hóa, từ nông sản, thủ công mỹ nghệ đến sản phẩm OCOP.

Phiên chợ kéo dài đến hết ngày 10/10, không chỉ là dịp để quảng bá, tiêu thụ sản phẩm vùng cao mà còn là cơ hội để bà con dân tộc thiểu số giao lưu, giới thiệu văn hóa đặc trưng, tạo không gian bản sắc gắn với kinh tế. Ban tổ chức miễn phí gian hàng và hỗ trợ chi phí vận chuyển, giúp các chủ thể miền núi mạnh dạn mang sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng.

Bên cạnh trưng bày, tại phiên chợ còn diễn ra các chương trình giao lưu văn hóa dân tộc Cor, Hrê, Cadong; trình diễn nghề truyền thống, ẩm thực vùng cao. Chính sự kết hợp giữa “hồn văn hoá” và “hơi thở thị trường” đã khiến phiên chợ trở thành cầu nối sinh động giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa miền núi và miền xuôi.

Thực tế, dù Quảng Ngãi có nhiều sản phẩm đặc sản như quế Trà Bồng, mật ong Sơn Hà, chuối ngự, nghệ vàng hay cà phê xứ lạnh Ba Tơ, nhưng hành trình từ núi rừng ra thị trường rộng lớn chưa bao giờ dễ dàng.

Phần lớn sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn mang tính nhỏ lẻ, manh mún, sản lượng thấp. Hộ sản xuất chủ yếu chế biến thủ công, thiếu nhãn mác, bao bì bắt mắt, nên khó cạnh tranh trên các kênh phân phối hiện đại. Việc tiếp cận thị trường, nắm bắt xu hướng tiêu dùng, kỹ năng quảng bá, đặc biệt qua nền tảng số vẫn còn là thách thức.

Không ít hợp tác xã, tổ nhóm sản xuất mới chỉ dừng lại ở khâu sơ chế, chưa tham gia sâu vào chuỗi giá trị. Trong khi đó, chi phí vận chuyển từ miền núi xuống đồng bằng cao, hạ tầng giao thông hạn chế, khiến sản phẩm bị đội giá, mất sức cạnh tranh.

Chính vì thế, các phiên chợ kết nối tiêu thụ như ở Sơn Hà được ví như “cầu nối thương mại sống”, giúp rút ngắn khoảng cách địa lý, hỗ trợ bà con quảng bá sản phẩm và học hỏi cách làm thị trường.

Theo Hội Nông dân tỉnh Quảng Ngãi, mục tiêu của phiên chợ không chỉ là bán hàng, mà còn hướng tới xây dựng chuỗi liên kết bền vững giữa người dân miền núi với doanh nghiệp, hợp tác xã ở vùng đồng bằng. Thông qua hoạt động giao thương, trưng bày, giới thiệu sản phẩm, bà con có cơ hội lắng nghe phản hồi từ người tiêu dùng, cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng và nhận diện thương hiệu.

Nhiều gian hàng mang sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao, 4 sao của các huyện Sơn Tây, Trà Bồng, Ba Tơ, Minh Long… như tinh bột nghệ, mật ong rừng, trà dây, quế Trà Bồng, tiêu rừng, dược liệu bản địa. Sản phẩm nào cũng chứa đựng câu chuyện về vùng đất, con người, về nỗ lực thoát nghèo bằng chính bàn tay, khối óc của người dân tộc thiểu số.

Phiên chợ còn có sự tham gia của doanh nghiệp, nhà phân phối trong và ngoài tỉnh – những đối tác tiềm năng trong việc tiêu thụ, ký kết hợp tác lâu dài. Đây là cách để sản phẩm miền núi “bước ra ánh sáng”, tiếp cận thị trường một cách bài bản hơn thay vì phụ thuộc vào thương lái.

Chuỗi hoạt động xúc tiến thương mại lan tỏa

Phiên chợ Sơn Hà nằm trong chuỗi hoạt động xúc tiến thương mại mà Quảng Ngãi đang đẩy mạnh thời gian qua. Trước đó, Hội chợ Công Thương và OCOP Quảng Ngãi 2025 đã quy tụ hàng chục doanh nghiệp, hợp tác xã vùng cao tham gia, nhiều sản phẩm như quế, sâm dây, mắc ca, nấm lim xanh được kết nối tiêu thụ ngay tại hội chợ.

Tháng 9 vừa qua, tại xã Trà Bồng, Phiên chợ hàng Việt về miền núi thu hút hơn 30 gian hàng nông sản và hàng tiêu dùng thiết yếu. Các chủ thể OCOP cũng tranh thủ dịp này để quảng bá thương hiệu, thử nghiệm bán hàng qua livestream, từng bước tiếp cận thương mại điện tử.

Ngoài ra, các phiên chợ “Thanh niên khởi nghiệp vùng dân tộc thiểu số”, “0 đồng” hỗ trợ tiêu thụ nông sản, hay chương trình “Đưa sản phẩm vùng cao lên sàn thương mại điện tử” cũng được triển khai thường xuyên. Tất cả đều hướng đến mục tiêu chung: xây dựng hệ sinh thái xúc tiến thương mại cho sản phẩm miền núi Quảng Ngãi - từ sản xuất, quảng bá đến tiêu thụ.

Thực tế cho thấy, nếu chỉ trông vào vài phiên chợ trong năm, sản phẩm vùng cao vẫn khó có đầu ra ổn định. Điều quan trọng là phải hình thành chuỗi xúc tiến thương mại liên hoàn, gắn với xây dựng thương hiệu, số hóa và liên kết doanh nghiệp.

Trước hết, cần tăng năng lực cho chủ thể sản xuất: tập huấn kỹ năng tiếp cận thị trường, tiêu chuẩn hóa quy trình, truy xuất nguồn gốc, cải tiến bao bì và nâng cao nhận thức về giá trị thương hiệu. Song song, cần hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho thương mại số, giúp các hợp tác xã miền núi đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như nongsan.buudien.vn, Postmart, Sendo Farm, TikTok Shop… để mở rộng kênh tiêu thụ.

Về phía cơ quan quản lý, cần duy trì các phiên chợ định kỳ theo từng cụm huyện, đồng thời hỗ trợ kinh phí vận chuyển, quảng bá và kết nối doanh nghiệp tiêu thụ. Mỗi sự kiện cần được đánh giá hiệu quả cụ thể để điều chỉnh, nhân rộng mô hình phù hợp.

Cuối cùng, không thể thiếu vai trò truyền thông và kể chuyện sản phẩm. Khi người tiêu dùng hiểu về câu chuyện phía sau về vùng đất, con người, về hành trình làm ra từng hũ mật ong hay gùi quế, họ sẽ gắn bó và trân quý sản phẩm hơn.

Phiên chợ Sơn Hà không chỉ là nơi giao thương, mà còn là tuyên ngôn cho nỗ lực hội nhập của vùng cao Quảng Ngãi. Mỗi gian hàng là một thông điệp: người dân miền núi hoàn toàn có thể làm ra những sản phẩm chất lượng, giàu bản sắc, nếu được tiếp sức bằng chính sách và thị trường.

Khi xúc tiến thương mại trở thành nhịp cầu thường xuyên, khi sản phẩm miền núi được kể đúng câu chuyện và có kênh tiêu thụ ổn định, thì những “mầm xanh” kinh tế vùng cao Quảng Ngãi sẽ thực sự bén rễ, vươn xa, mang lại giá trị bền vững cho cả cộng đồng đồng bào dân tộc thiểu số và nền kinh tế địa phương.