Nhiều tiềm năng xuất khẩu nông lâm thủy sản sang các thị trường chủ lực

Năm 2024, ba thị trường xuất khẩu nông lâm thủy sản lớn nhất của Việt Nam tiếp tục là Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản. Trong đó, các thị trường này không những đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu thụ nông sản của Việt Nam mà còn tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp trong những năm tới. Đặc biệt, năm 2025 được đánh giá sẽ tiếp tục mang lại triển vọng lớn trong việc gia tăng kim ngạch xuất khẩu vào các quốc gia này.

Thủy sản là một trong những nhóm mặt hàng chủ lực của Việt Nam còn rất nhiều tiềm năng để phát triển tại các thị trường lớn. Theo Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn, nhu cầu tiêu dùng thủy sản của thị trường Mỹ, đặc biệt là các sản phẩm như tôm và cá tra, đang ngày càng gia tăng. Người tiêu dùng Mỹ có xu hướng chuyển sang lựa chọn các sản phẩm giàu dinh dưỡng và thân thiện với môi trường, trong đó thủy sản của Việt Nam được đánh giá cao nhờ chất lượng ổn định và giá cả cạnh tranh.

Thủy sản là một trong những mặt hàng còn nhiều cơ hội xuất khẩu sang các thị trường chủ lực như Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản. Ảnh: Tiến Anh

Ngoài ra, thị trường Mỹ cũng được dự báo sẽ đạt giá trị khoảng 125,6 tỷ USD đối với nhóm hàng gỗ và sản phẩm gỗ vào năm 2024, với tỷ lệ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) trong giai đoạn 2024-2029 là 1,11%. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc xuất khẩu các sản phẩm chế biến từ gỗ như đồ nội thất, viên nén, và các sản phẩm trang trí. Bên cạnh đó, Mỹ còn là thị trường tiêu thụ lớn các sản phẩm nông sản khác như cà phê, hạt điều và hồ tiêu, giúp đa dạng hóa danh mục hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Trong đó, Trung Quốc tiếp tục là thị trường xuất khẩu nông sản quan trọng của Việt Nam. Trong năm 2024, xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc không chỉ tăng trưởng về kim ngạch mà còn mở rộng về quy mô thị trường tiêu thụ. Các sản phẩm nông sản của Việt Nam hiện đã có mặt tại các chuỗi siêu thị lớn ở những tỉnh phát triển sâu trong nội địa Trung Quốc như Sơn Đông, Hồ Nam, khẳng định chất lượng và uy tín của nông sản Việt trên thị trường quốc tế.

Đặc biệt, Việt Nam đã ký kết thêm nhiều nghị định thư với Trung Quốc, tạo điều kiện thuận lợi để xuất khẩu các sản phẩm mới như sầu riêng đông lạnh, dừa tươi và cá sấu nuôi. Đây là những sản phẩm tiềm năng, đáp ứng đúng nhu cầu tiêu thụ đang tăng mạnh tại Trung Quốc. Bên cạnh đó, các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội như TikTok, Kuaishou, Taobao, JD.com và Xiaohongshu cũng góp phần không nhỏ trong việc quảng bá và tiêu thụ nông sản Việt Nam tại thị trường này. Nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng như rau quả và thủy sản từ Việt Nam dự kiến tăng lần lượt 6,64%/năm và 7,56%/năm trong giai đoạn 2024-2029.

Ngoài ra, các sản phẩm như cao su, sắn và các mặt hàng chế biến từ nông sản cũng có triển vọng lớn tại Trung Quốc do nguồn cung nội địa của họ đang gặp khó khăn. Sự phát triển của ngành công nghiệp chế biến nông sản ở Việt Nam càng củng cố thêm vị thế cạnh tranh của chúng ta trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường Trung Quốc.

Tại thị trường Nhật Bản, Việt Nam và Nhật Bản tiếp tục tăng cường hợp tác trong lĩnh vực nông lâm thủy sản. Tuy nhiên, các mặt hàng nông sản Việt Nam vẫn chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Nhật Bản, cho thấy dư địa phát triển còn rất lớn. Để thúc đẩy xuất khẩu vào thị trường này, các doanh nghiệp Việt Nam cần chú trọng đáp ứng các tiêu chuẩn cao về chất lượng, an toàn thực phẩm và tính bền vững.

Người tiêu dùng Nhật Bản ưa chuộng các sản phẩm hữu cơ và an toàn. Nhật Bản có nhu cầu nhập khẩu cao gồm các mặt hàng thủy sản (đặc biệt là tôm), gỗ và các sản phẩm gỗ (gỗ nguyên liệu, dăm gỗ, viên nén), rau quả (trái cây đông lạnh, quả và hạt chế biến). Việc phát triển các sản phẩm chế biến sâu từ nông sản như trái cây sấy khô, nước ép, và các sản phẩm giá trị gia tăng khác sẽ giúp gia tăng sức cạnh tranh của hàng Việt tại Nhật Bản.

Ngoài ra, Nhật Bản có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ đối với các sản phẩm nông sản đạt tiêu chuẩn hữu cơ và thân thiện với môi trường. Do đó, các doanh nghiệp cần tận dụng cơ hội này để đầu tư vào sản xuất các mặt hàng theo hướng xanh và bền vững, phù hợp với xu hướng tiêu dùng tại quốc gia này.

Để tận dụng tối đa cơ hội tại các thị trường chủ lực, Việt Nam cần tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp như nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu và đa dạng hóa kênh phân phối. Việc áp dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất và chế biến nông sản không chỉ giúp tăng giá trị gia tăng mà còn đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh việc ký kết các Hiệp định thương mại tự do (FTA) và thực thi hiệu quả các cam kết quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào các thị trường lớn. Việc phát triển các kênh thương mại điện tử và ứng dụng chuyển đổi số vào quản lý chuỗi cung ứng cũng là yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả xuất khẩu.

Ngoài ra, việc tăng cường kết nối giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã và các cơ quan xúc tiến thương mại cũng sẽ giúp giải quyết các vấn đề về logistics, giảm chi phí và thời gian vận chuyển, qua đó cải thiện sức cạnh tranh của nông lâm thủy sản Việt trên thị trường quốc tế.

Tóm lại, với những tiềm năng và cơ hội lớn tại các thị trường chủ lực như Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được những bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực xuất khẩu nông lâm thủy sản. Việc phát huy thế mạnh sẵn có, kết hợp với các giải pháp đồng bộ sẽ giúp sản phẩm nông lâm sản Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường toàn cầu và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế đất nước.