Theo số liệu thống kê sơ bộ của Cục Hải quan, trong 4 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã chi khoảng 517 triệu USD để nhập khẩu các loại trái cây và quả hạch đã qua chế biến từ nhiều quốc gia, tăng 39% so với cùng kỳ năm trước. Các mặt hàng được nhập nhiều nhất gồm hạt dẻ cười, táo, hạnh nhân, nho và quýt.

Bên cạnh các loại trái cây trên, hai mặt hàng có mức tăng trưởng đột biến là cau và dừa chế biến những sản phẩm mà Việt Nam vốn có lợi thế về nguyên liệu. Trong 4 tháng đầu năm, Việt Nam đã chi 11,3 triệu USD (khoảng 290 tỷ đồng) nhập khẩu cau chế biến, so với cùng kỳ năm ngoái, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này tăng đột biến 1.304% (gấp khoảng 14 lần).

Theo đó, thị phần cau nhập khẩu chiếm 1,43% trong tổng kim ngạch nhập khẩu rau quả của Việt Nam trong 4 tháng đầu năm nay, đồng thời đưa cau trở thành  mặt hàng lọt top 10 loại quả và quả hạch có kim ngạch nhập khẩu cao nhất. Trong số đó, phần lớn là mặt hàng kẹo cau. Dừa chế biến cũng tăng hơn 11 lần, đạt 7,2 triệu USD.

Theo đại diện Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VINAFRUIT), cau chế biến nhập khẩu hiện nay chủ yếu là kẹo cau có xuất xứ từ Trung Quốc. Mặc dù Việt Nam có nhiều vùng trồng cau lâu đời, thiếu vắng nhà máy chế biến quy mô lớn khiến phần lớn nguyên liệu vẫn được xuất khẩu thô hoặc tiêu thụ nội địa với giá trị thấp.

Kẹo cau mặt hàng khá phổ biến trong cộng đồng người Trung Quốc sinh sống tại Việt Nam hiện được rao bán trên các sàn thương mại điện tử với giá từ 80.000 – 200.000 đồng/gói, tùy theo trọng lượng. Nếu quy đổi theo cân, giá 1kg kẹo cau dao động 3 - 3,3 triệu đồng, mức cao đáng kể so với giá nguyên liệu đầu vào trong nước.

Tại Việt Nam, cây cau được trồng ở nhiều địa phương, trong đó Quảng Ngãi là thủ phủ với diện tích hàng nghìn ha, tập trung ở các xã như Sơn Dung, Sơn Long, Sơn Mùa... Khoảng 600 hộ dân trồng từ 1.000 cây trở lên, coi đây là nguồn thu nhập chính và ổn định.

Về cây dừa, Việt Nam hiện có khoảng 200.000 ha diện tích trồng, sản lượng ước đạt 2 triệu tấn mỗi năm. Trong đó, một phần ba diện tích đã đạt chuẩn hữu cơ theo yêu cầu của Mỹ và EU. Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trồng dừa lớn nhất cả nước, chiếm đến 88% diện tích. Ngoài Bến Tre, các địa phương trồng nhiều dừa còn có Trà Vinh, Tiền Giang, Vĩnh Long. 

Ngành dừa Việt Nam có tiềm năng lớn, không chỉ ở khía cạnh cung ứng nguyên liệu mà còn có thể tham gia thị trường tín chỉ carbon. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu và tình trạng sâu bệnh đã khiến nguồn cung tại Việt Nam, Philippines, Thái Lan giảm mạnh, đẩy giá dừa tăng cao kỷ lục. Tại Đồng bằng sông Cửu Long, dừa tươi tại vườn được thu mua với giá từ 180.000 đến 210.000 đồng một chục (12 quả). Sau khi cộng thêm chi phí vận chuyển và phân loại, giá bán lẻ có thể lên đến 25.000 đồng mỗi trái loại 1, còn loại 2 dao động từ 140.000 đến 170.000 đồng một chục.

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu dừa và các sản phẩm từ dừa của Việt Nam đạt gần 1,1 tỷ USD, trong đó riêng dừa tươi đóng góp 390 triệu USD. Các sản phẩm từ dừa Việt đã có mặt tại hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó Mỹ và Trung Quốc là hai thị trường lớn nhất.

Trước đó, tháng 8/2024 đã trở thành tháng cao điểm của trái cau Việt Nam khi kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng đến 4 chữ số. Cụ thể, theo báo cáo tổng hợp từ Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VINAFRUIT), trong tháng 8/2024, xuất khẩu cau của Việt Nam đạt 9,28 triệu USD, tăng 1.240% so với cùng kỳ năm 2023. Lũy kế 8 tháng của năm 2024 đạt 21,2 triệu USD so với cùng kỳ năm ngoái, tăng 51,3%. Cau trở thành mặt hàng xuất khẩu đứng thứ 13 của Việt Nam trong 8 tháng qua; đứng trên cả hạt hạnh nhân, quả vải, macca và chôm chôm.

Nhu cầu mạnh từ thị trường Trung Quốc, vốn là điểm đến chính của cau Việt Nam, đã đẩy giá cau nội địa lên mức kỷ lục trong năm 2024. Tại các vùng trồng chính như Quảng Ngãi, Bình Định, giá cau từng lên đến 45.000 đồng/kg, gấp 10 lần so với những năm trước đó. Tại các tỉnh miền Trung như Quảng Ngãi, Bình Định, giá cau đã chạm mức 45.000 đồng/kg, gấp 10 lần so với các năm trước. Điều này mang lại nguồn thu nhập lớn cho nông dân, đặc biệt là ở những vùng trồng cau lâu năm.