Hơn 37 tỷ USD vốn FDI chảy vào ngành dệt may: Làm gì để tận dụng hiệu quả?

Ngành dệt may thu hút mạnh mẽ vốn FDI

Ngành dệt may Việt Nam đang có sức hút mạnh mẽ với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), hiện nay có khoảng 3.500 dự án FDI với tổng vốn đầu tư trên 37 tỷ USD đang hoạt động trong lĩnh vực này.

Khu vực FDI đóng vai trò quan trọng trong ngành dệt may, đóng góp khoảng 65% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành. Các quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư lớn nhất vào ngành dệt may Việt Nam bao gồm Hàn Quốc, Hồng Kông (Trung Quốc) và Trung Quốc, trong đó Hàn Quốc là nhà đầu tư số một.

Việt Nam đã thu hút lượng vốn FDI lên tới 37 tỷ USD vào ngành dệt may

Sự đổ bộ của các dự án FDI đã giúp gia tăng năng lực sản xuất và quy mô xuất khẩu của ngành dệt may Việt Nam. Nhờ vậy, Việt Nam hiện nằm trong top 3 quốc gia xuất khẩu dệt may lớn nhất thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Bangladesh. Kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may Việt Nam năm 2022 đạt hơn 44 tỷ USD, gấp hơn 22 lần so với con số 2 tỷ USD của năm 2000.

Băn khoăn bài toán nguyên liệu

Năm 2023, kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may chỉ đạt 40,3 tỷ USD, giảm 10% so với năm 2022 do ảnh hưởng của suy giảm kinh tế toàn cầu. Các thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam như Hoa Kỳ và EU đều giảm mua hàng từ các nhà cung ứng.

Dù vậy, kim ngạch xuất khẩu dệt may trong 4 tháng đầu năm 2024 đã có dấu hiệu cải thiện. Theo số liệu thống kê, kim ngạch xuất khẩu dệt may đạt 10,37 tỷ USD, tăng 6,3%, trong khi xuất khẩu xơ sợi các loại đạt 1,41 tỷ USD, tăng 9%.

Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của ngành dệt may Việt Nam, tiếp theo là EU, Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản.

Tuy nhiên, ngành dệt may Việt Nam vẫn đang phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nguồn nguyên phụ liệu nhập khẩu, bao gồm bông và vải nguyên liệu. Trong 4 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 1 tỷ USD bông, tăng 20,2%, 4,356 tỷ USD vải, tăng 6,5%, 833 triệu USD sợi dệt, tăng 22,5%, và hơn 2,24 tỷ USD nguyên phụ liệu dệt may, giày dép, tăng 18,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia trong những năm qua là một trong những động lực mạnh mẽ thu hút FDI vào ngành dệt may. Giai đoạn thu hút FDI mạnh mẽ nhất là khi Việt Nam tham gia đàm phán các FTA thế hệ mới như CPTPP và EVFTA. Các FTA song phương với Nhật Bản (VJFTA) và Hàn Quốc (VKFTA) đi vào thực thi trong các năm 2009 và 2015 cũng tạo cú hích thu hút vốn FDI "khủng" từ các doanh nghiệp Hàn Quốc.

Ngành dệt may đã có thêm nguồn cung nguyên, phụ liệu tại chỗ, được bổ sung đáng kể từ các dự án đầu tư trong và ngoài nước.

Các địa phương dẫn đầu về thu hút FDI dệt may bao gồm Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh, Long An, Nam Định, Hải Dương và Bình Phước.

Bên cạnh đó, sau nhiều năm phụ thuộc vào nguồn nguyên phụ liệu nhập khẩu, ngành dệt may Việt Nam đã có thêm nguồn cung phụ liệu tại chỗ từ các dự án đầu tư trong và ngoài nước. Tuy nhiên, đầu ra của các dự án nguyên liệu có vốn FDI phần lớn phục vụ cho chuỗi sản xuất khép kín của họ. Do đó, các doanh nghiệp FDI cũng là đối tượng hưởng lợi chính từ các ưu đãi thuế quan trong các FTA đang có hiệu lực.

Ngành dệt may Việt Nam đang có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai nhờ vào nguồn vốn FDI dồi dào, các FTA thế hệ mới và sự gia tăng nhu cầu tiêu dùng toàn cầu. Tuy nhiên, ngành dệt may cũng cần tập trung vào việc giảm phụ thuộc vào nguồn nguyên phụ liệu nhập khẩu và nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm để duy trì lợi thế cạnh tranh.