Cải cách hành chính giúp tiết kiệm hàng tỷ euro mỗi năm

Ủy ban châu Âu vừa chính thức công bố gói cải cách mới trong lĩnh vực nông nghiệp, tiếp tục xu hướng điều chỉnh và linh hoạt hóa các quy định của Chính sách Nông nghiệp chung (CAP). Đây là một phần trong chuỗi sáng kiến đơn giản hóa lớn mang tên “omnibus”, được triển khai dưới nhiệm kỳ thứ hai của Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen.

Theo ước tính của Ủy ban châu Âu, những thay đổi này sẽ giúp nông dân khối EU tiết kiệm tới 1,58 tỷ euro mỗi năm, trong khi các cơ quan chính quyền quốc gia cũng cắt giảm được khoảng 210 triệu euro chi phí hành chính.

Gói cải cách mới của Liên minh châu Âu giúp nông dân tiết kiệm tới 1,58 tỷ euro mỗi năm. Ảnh minh họa

Trọng tâm của gói cải cách là giảm bớt các yêu cầu kiểm tra tại trang trại, tinh giản quy trình báo cáo, đồng thời xử lý các điểm chồng chéo trong quy định về nông nghiệp hữu cơ và điều kiện môi trường.

Đáng chú ý, Ủy ban khuyến khích các nước thành viên xây dựng hệ thống kỹ thuật số theo nguyên tắc “báo cáo một lần, sử dụng nhiều lần”. Cách tiếp cận này sẽ giúp nông dân chỉ cần nộp dữ liệu qua một nền tảng duy nhất, giảm thiểu giấy tờ và tối ưu hóa công tác quản lý trang trại.

Ngoài việc tiết kiệm chi phí, gói cải cách cũng đặt mục tiêu tăng cường tính cạnh tranh, khả năng phục hồi và thúc đẩy số hóa cho ngành nông nghiệp EU. Đây là lĩnh vực đang đối mặt với nhiều thách thức từ biến đổi khí hậu và biến động thị trường.

Nới lỏng điều kiện môi trường gây tranh luận gay gắt

Một nội dung gây chú ý trong gói cải cách lần này là việc nới lỏng một số điều kiện môi trường bắt buộc gắn với trợ cấp CAP.

Ủy ban châu Âu nhấn mạnh rằng họ không tháo dỡ kiến trúc xanh của CAP mà chỉ điều chỉnh theo hướng thực dụng hơn. Trong số 9 điều kiện môi trường, 8 điều kiện vẫn được giữ nguyên và các nước thành viên có quyền sử dụng các quy định quốc gia tương đương để đạt được mục tiêu chung của EU.

Ông Christophe Hansen, Ủy viên Nông nghiệp EU lý giải rằng: “Nếu một điều kiện môi trường đã được luật quốc gia áp dụng thì được coi là tương đương, không cần áp thêm nghĩa vụ mới cho nông dân”.

Tuy vậy, nghị sĩ Xanh Thomas Waitz từ Áo cảnh báo rằng: “Nhiều linh hoạt hơn không được đánh đổi bằng việc hy sinh bảo vệ môi trường và sức khoẻ cộng đồng, đặc biệt trong bối cảnh nguy cơ ô nhiễm nước do thuốc trừ sâu và phân bón đang gia tăng”.

Một số ý kiến chỉ trích rằng EU đang thụt lùi so với các cam kết xanh ban đầu, trong khi số khác cho rằng đây là phản ứng hợp lý trước một chiến lược bền vững chưa đạt kết quả như mong muốn.

Tăng hỗ trợ cho nông trại nhỏ và quản trị linh hoạt

Gói cải cách mới cũng thể hiện rõ định hướng ưu tiên hỗ trợ các nông trại nhỏ và tăng tính chủ động cho chính phủ các nước thành viên. Theo đó, mức hỗ trợ hàng năm cho các trang trại nhỏ sẽ tăng gấp đôi, từ 1.250 euro lên 2.500 euro.

Ngoài ra, các nông trại nhỏ có thể nhận tới 50.000 euro hỗ trợ đơn giản hóa nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh. Với những hộ nông dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai hay dịch bệnh động vật, chính sách hỗ trợ khẩn cấp cũng được cải thiện thông qua các công cụ quản lý rủi ro linh hoạt hơn, trong khuôn khổ các kế hoạch chiến lược CAP của từng quốc gia.

Đáng lưu ý, Quỹ dự trữ nông nghiệp EU sẽ chỉ được sử dụng cho những biến động thị trường mang tính toàn khối, không dành cho các sự kiện riêng lẻ ở từng quốc gia như sương giá hay lũ lụt. Quy định này nhằm đảm bảo quỹ được vận hành đúng trọng tâm và đạt hiệu quả cao nhất.

Các nước thành viên cũng được nới lỏng quy trình điều chỉnh Kế hoạch chiến lược quốc gia, các bản kế hoạch được gửi hàng năm tới Brussels để thực thi CAP. Chỉ những thay đổi mang tính chiến lược mới cần sự phê duyệt của Ủy ban, giúp các điều chỉnh kịp thời và sát thực tế hơn với nhu cầu của nông dân.