Nỗ lực để xuất khẩu tôm giữ vị thế trên thế giới

Ngành tôm Việt: Vượt sóng giữa dòng

Theo bà Phùng Thị Kim Thu, chuyên gia thị trường tôm của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), giai đoạn vừa qua, giá tôm liên tục giảm sâu, gây ra nhiều khó khăn cho người nuôi. Chi phí sản xuất tăng cao, đặc biệt là chi phí thức ăn, khiến nhiều hộ nuôi rơi vào tình trạng thua lỗ. Đặc biệt, nửa đầu năm 2024, giá tôm giảm mạnh vào thời điểm cao điểm thả giống, gây ảnh hưởng lớn đến người nuôi tại Đồng bằng sông Cửu Long.

Để hỗ trợ người nuôi vượt qua khó khăn, nhiều ý kiến cho rằng cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể như: Tạo điều kiện tiếp cận vốn ngân hàng, cấp giấy phép mặt nước, kiểm soát chặt chẽ chất lượng tôm giống.

Mặc dù gặp nhiều khó khăn, hoạt động chế biến và xuất khẩu tôm vẫn đạt được những kết quả khả quan. Nhiều thị trường lớn như Mỹ, châu Âu, Hàn Quốc tăng cường nhập khẩu tôm Việt Nam. Điều này cho thấy, chất lượng tôm Việt Nam vẫn được người tiêu dùng thế giới tin tưởng.

Mặc dù gặp nhiều khó khăn, hoạt động chế biến và xuất khẩu tôm vẫn đạt được những kết quả khả quan. Ảnh: Nguyễn Tuấn

Để duy trì và phát triển thị trường xuất khẩu, VASEP đã đề xuất nhiều giải pháp như: Tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, đàm phán để mở rộng thị trường, đặc biệt là tại các thị trường trọng điểm như Nhật Bản, Hàn Quốc.

Tuy nhiên, ngành tôm Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức phía trước. Cạnh tranh từ các nước sản xuất tôm khác ngày càng gay gắt, đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường.

Để phát triển bền vững, ngành tôm cần chuyển đổi mô hình sản xuất. Thay vì chỉ tập trung vào sản lượng, ngành tôm cần chú trọng đến chất lượng, bảo vệ môi trường và sức khỏe người tiêu dùng. Việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, xây dựng các vùng nuôi tôm an toàn, bền vững là những giải pháp cần thiết để nâng cao giá trị sản phẩm và sức cạnh tranh của ngành tôm Việt Nam.

Lợi thế nhờ các hiệp định thương mại tự do

Ngành tôm Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể, khẳng định vị thế của mình trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để duy trì và phát triển bền vững, ngành tôm cần đối mặt với nhiều thách thức và nắm bắt cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA).

Trao đổi với truyền thông, ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta, mặc dù kim ngạch xuất khẩu tôm đạt được mục tiêu đề ra, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết như quy mô sản xuất nhỏ lẻ, chi phí sản xuất cao và khó khăn trong truy xuất nguồn gốc.

Để khắc phục những hạn chế này, ông Lực cho rằng, việc hình thành các mô hình nuôi tôm quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao là giải pháp tối ưu. Bằng cách này, người nuôi có thể giảm thiểu rủi ro, tăng năng suất và giảm giá thành sản phẩm, đáp ứng được các yêu cầu ngày càng cao của thị trường về chất lượng và an toàn thực phẩm.

Chế biến tôm xuất khẩu. Ảnh: VASEP

Bên cạnh đó, thách thức lớn nhất hiện nay đối với ngành tôm Việt Nam chính là vấn đề giá thành. Do quy mô sản xuất nhỏ lẻ, cùng với việc áp dụng công nghệ chưa cao, chi phí sản xuất tôm của Việt Nam còn khá cao so với các nước đối thủ. Điều này khiến tôm Việt Nam gặp khó khăn trong việc cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đặc biệt là khi phải đối mặt với các yêu cầu ngày càng khắt khe về truy xuất nguồn gốc, an toàn vệ sinh thực phẩm và phúc lợi động vật.

Tuy nhiên, bên cạnh những thách thức, ngành tôm Việt Nam cũng đang nắm giữ nhiều cơ hội. Các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết với nhiều quốc gia trên thế giới đã mở ra những thị trường mới đầy tiềm năng cho tôm Việt Nam. Nhờ các FTA, tôm Việt Nam đã có mặt tại nhiều thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu và đang dần khẳng định vị thế của mình.

Để tận dụng tối đa các cơ hội từ các FTA, ngành tôm Việt Nam cần tập trung đầu tư vào công nghệ nuôi trồng và chế biến hiện đại, đảm bảo chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế. Tạo dựng thương hiệu cho tôm Việt Nam, giúp người tiêu dùng nhận biết và tin tưởng sản phẩm của Việt Nam. Xây dựng chuỗi cung ứng khép kín, từ khâu nuôi trồng đến chế biến và xuất khẩu, nhằm đảm bảo chất lượng và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Bên cạnh đó, việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững cũng là một yêu cầu cấp thiết đối với ngành tôm Việt Nam. Các doanh nghiệp cần có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động tiêu cực đến nguồn nước và đa dạng sinh học.