Diện tích trồng ngày càng thu hẹp, sản lượng cà phê sẽ giảm trong vụ mùa mới

Bước vào vụ thu hoạch mới, giá cà phê có xu hướng giảm

Ở thời điểm đầu tháng 10, Việt Nam đã bước vào niên vụ cà phê 2024-2025 (tháng 10/2024 đến tháng 9/2025). Tính đến ngày 17/10, giá cà phê Robusta trong nước được giao dịch trong khoảng 112.700 - 113.300 đồng/kg, mức thấp nhất trong 5 tháng qua và giảm 6,6 % so với một tháng trước.

Ở trong nước, các địa phương đang bắt đầu thu hái cà phê vụ mới. Tuy nhiên, giá cà phê tại Tây Nguyên đang có xu hướng giảm so với những tháng trước. Đây là nguyên nhân khiến giá cà phê đi xuống vì nguồn cung sẽ dồi dào. Hiện tại thị trường vẫn trầm lắng do các nhà buôn đang chờ đợi nguồn cung từ mùa thu hoạch mới. Như tại Đắk Nông, cà phê là cây trồng chủ lực với khoảng 143.000ha, chiếm 35% tổng diện tích đất nông nghiệp của tỉnh. Giai đoạn này, cà phê Đắk Nông đang dần thu hoạch.

Diện tích trồng ngày càng thu hẹp, sản lượng cà phê sẽ giảm trong vụ mùa mới. Ảnh: Sơn Trang

Có thể thấy, tháng 10 này, giá cà phê sẽ ổn định hơn chứ không biến động mạnh như trước, thị trường cũng sẽ ổn định trở lại vì vào vụ thu hoạch. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng giá sẽ thiết lập ở mức mới rất cao, khoảng 4.000 USD/tấn, tương đương cà phê nguyên liệu Việt Nam sẽ có giá 90 - 100 triệu đồng/tấn, chứ không giảm xuống thấp hơn nữa.

Bởi sản lượng cà phê trong nước dự kiến giảm mạnh trong niên vụ 2024 - 2025, xuống mức thấp nhất trong 13 năm qua, chủ yếu do thời tiết không thuận lợi và hiện tượng El Nino gây hạn hán và sâu bệnh.

Vào vụ thu hoạch, chất lượng của hạt cà phê phụ thuộc lớn vào việc thu hoạch đúng thời điểm. Chuyên gia cho rằng, cần thu hoạch cà phê thực hiện theo từng đợt, lần đầu khi có 3-5% quả chín, lần hai khi đạt 90% và lần cuối để thu toàn bộ số quả còn lại trên cây.

95% sản lượng cà phê Việt Nam trong mùa vụ tới sẽ là cà phê Robusta

Theo ước tính của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn điều kiện khí hậu khắc nghiệt và diện tích đất trồng cà phê ngày càng thu hẹp sẽ làm giảm sản lượng thu hoạch của cả nước khoảng 10% đến 15% trong niên vụ 2023 – 2024 xuống còn khoảng 1,5 triệu tấn. Hạn hán đã khiến cây cho ít hạt hơn và hạt cũng nhỏ hơn.

Ngoài ra, mưa sẽ cản trở nông dân thu hoạch và phơi khô cà phê, đồng thời, việc vận chuyển cũng trở nên khó khăn hơn. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), hơn 95% sản lượng cà phê của Việt Nam trong mùa vụ tới sẽ là cà phê Robusta. Việc sử dụng cà phê hoà tan và cà phê mang đi ngày càng phổ biến, cùng với nguồn cung 1 Sản xuất hạn chế do ảnh hưởng bởi thời tiết đã thúc đẩy giá cà phê Robusta tăng gấp đôi trong năm qua. Mức giá hiện tại của Robusta gần bằng Arabica loại cao cấp, vốn cũng đã tăng mạnh trong thời gian qua.

Volcafe Ltd., một công ty kinh doanh cà phê lớn, dự báo tình trạng thâm hụt Robusta nghiêm trọng trên toàn cầu sẽ tiếp diễn trong niên vụ 2024-2025. Nếu điều này xảy ra thì đây là niên vụ thứ 4 liên tiếp tình trạng thâm hụt này xảy ra. Diện tích trồng cà phê ở Việt Nam đang giảm do nông dân chuyển sang các loại cây trồng thay thế như sầu riêng và bơ trong vài năm qua.

USDA dự báo sản lượng cà phê Robusta của Việt Nam giảm 1% trong niên vụ 2024-2025 xuống còn 27,85 triệu bao 60 kg. Tuy nhiên, con số này thấp hơn khoảng 9% so với niên vụ 2021-2022. Điều này cho thấy sản lượng giảm trong dài hạn trùng với nhu cầu toàn cầu tăng mạnh.

Thực tế, diện tích trồng cà phê ở Việt Nam đang giảm do nông dân chuyển sang các loại cây trồng thay thế như sầu riêng và bơ trong vài năm qua. Theo một báo cáo của USDA, nguồn nước ngầm và tỷ lệ bóng râm giảm cũng đặt ra thách thức lâu dài khi nhiều nông dân Việt Nam dựa vào giếng khoan để tưới tiêu và dựa vào rừng giúp giảm bốc hơi.

Vùng trồng cà phê của Việt Nam đã trải qua thời tiết ẩm ướt vào tháng 8, nhưng những trận mưa lớn xảy ra sau cơn bão Yagi đổ bộ vào miền bắc vào đầu tháng 9 đã làm cho các đồn điền cà phê bị ngập lụt hơn nữa. Nguồn cung khan hiếm, mưa lớn khiến nhiều vùng trồng cà phê ngập lụt hơn nữa.

Một khảo sát mới đây Reuters từ năm thương nhân và đại diện ngành về vụ mùa cà phê Việt Nam sắp tới 2024-2025 cho thấy, sản lượng cà phê tại Việt Nam có thể giảm tới 10% trong mùa vụ mới do đợt hạn hán tồi tệ nhất trong gần một thập kỷ, kéo dài từ tháng 3 đến đầu tháng 5.

“Mặc dù mưa đã quay trở lại vào tháng 5, nhưng các tác động bất lợi của hạn hán không hoàn toàn được khắc phục. Một số cây đã chết, trong khi những cây khác không cho năng suất cao”, Ông Nguyễn Ngọc Quỳnh - Phó giám đốc Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Reuters. Ông dự đoán sản lượng sẽ giảm 10%.

Ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội cà phê Buôn Ma Thuột, dự đoán sản lượng sẽ giảm 5,4% trong mùa vụ 2024-2025. Các thương nhân tại châu Âu dự đoán mức giảm chỉ khoảng 3,4%, nhưng ngay cả mức đó cũng sẽ đáng kể vì nó làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt Robusta trên toàn cầu.

Một số người trong ngành cho rằng sự gia tăng chưa từng có về giá Robusta đang khiến Arabica giành lại thị phần. Nhưng sự điều chỉnh này sẽ mất thời gian, xét đến các chiến lược mua sắm, vốn lên lịch trước nhiều tháng

Ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột cũng cho biết điều kiện khí hậu khắc nghiệt và diện tích đất trồng cà phê ngày càng thu hẹp đã làm giảm sản lượng thu hoạch của cả nước khoảng 10% đến 15% trong niên vụ 2023 - 2024. “Hạn hán đã khiến cây cho ít hạt hơn, và hạt cũng nhỏ hơn. Ngoài ra, mưa sẽ cản trở nông dân thu hoạch và phơi khô cà phê, đồng thời, việc vận chuyển cũng trở nên khó khăn hơn”, ông Minh nói.