Xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc giảm nhẹ

Cá tra Việt Nam là loài cá thịt trắng “được lòng” người tiêu dùng tại nhiều thị trường trên thế giới. Tuy nhiên, thị trường đa dạng xuất hiện ngày càng nhiều đối thủ cạnh tranh với cá tra Việt cả về số lượng, nguồn cung, giá thành... như cá tuyết cod, cá minh thái Alaska, cá tuyết hake, cá rô phi, cá lóc Trung Quốc...

Cá tra Việt Nam có giá thành hợp lý, nguồn cung ổn định, phù hợp với các thị trường lớn. Tuy nhiên giá trị xuất khẩu dễ bị ảnh hưởng bởi rào cản thương mại và biến động thị trường quốc tế; Trong khi đó cá lóc Trung Quốc cũng có thịt thơm ngon, giá trị dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, cá lóc có giá thành cao, hạn chế về quy mô nuôi và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế, phù hợp với thị hiếu nội địa và khu vực.

Xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc tính đến ngày 15/11/2024 đạt 506 triệu USD, giảm 1%. Ảnh: TTXVN

Tính đến ngày 15/11/2024, Việt Nam vẫn là nguồn cung cá tra số 1 thế giới và Trung Quốc vẫn là điểm đến lớn nhất của xuất khẩu cá tra Việt Nam. Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, nửa đầu tháng 11/2024, kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt sang Trung Quốc đạt 27 triệu USD, tăng 36% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế xuất khẩu cá tra sang thị trường này tính đến ngày 15/11/2024 đạt 506 triệu USD, giảm 1% so với cùng kỳ năm 2023.

Cả cá tra Việt Nam và cá lóc Trung Quốc đều có những lợi thế riêng về chất lượng, giá trị dinh dưỡng, giá thành, thị trường tiêu thụ, phục vụ cho những nhu cầu khác nhau. Kịch bản Trung Quốc tự cung tự cấp cá lóc để thay thế dần cho cá tra nhập khẩu từ Việt Nam hoàn toàn có thể nghĩ tới, và điều này sẽ là một lo ngại khi thị trường tỷ dân này đang là khách hàng lớn nhất của ngành xuất khẩu cá tra Việt Nam.

Sự phát triển của cá lóc nội địa Trung Quốc đang diễn ra song song với việc nước này giảm nhập khẩu cá tra từ Việt Nam. Năm 2020, lượng phi lê cá tra đông lạnh Trung Quốc nhập khẩu từ Việt Nam giảm từ hơn 200.000 tấn, xuống còn 106.000 tấn năm 2023, và chỉ đạt 51.000 tấn trong 8 tháng đầu năm 2024.

Từ năm 2020, khối lượng nhập khẩu cá tra liên tục giảm, với năm 2023 và 2024 ghi nhận mức nhập khẩu thấp hơn cả giai đoạn đại dịch Covid-19. Tất nhiên, bên cạnh việc sản lượng cá lóc nội địa tăng lên, có nhiều nguyên do khác khiến Trung Quốc giảm nhập khẩu cá tra như nguyên nhân kinh tế nước này tăng trưởng chậm lại.

Các đối thủ cạnh tranh của cá tra Việt Nam ngày một phát triển và đang mạnh lên dần. Chỉ riêng cá tra, hiện nay nhiều quốc gia cũng đã gia nhập cuộc đua nuôi và xuất khẩu cá tra. Cá tra Việt không còn “1 mình 1 chợ”, do đó cần nâng cao mạnh mẽ hơn nữa sức cạnh tranh trên thị trường bằng việc gia tăng chất lượng, hạ giá thành, đảm bảo tuyệt đối các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm.