Công nghiệp và năng lượng là trụ cột chiến lược

Trong bối cảnh địa chính trị, kinh tế thế giới đầy biến động, quan hệ thương mại Việt Nam - Nga tiếp tục chứng minh sức bền và triển vọng khi không ngừng mở rộng cả về quy mô và chiều sâu. Những bước đi cụ thể từ các doanh nghiệp, cơ quan xúc tiến thương mại hai nước đang tạo nên mạch kết nối thực chất, hướng đến chiến lược hợp tác bền vững.

Theo đại diện Hội Hữu nghị Việt - Nga, trong quý I/2025, tổng kim ngạch xuất khẩu giữa Việt Nam và Nga đạt gần 1,11 tỷ USD, tăng nhẹ 0,3% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Nga đạt gần 0,54 tỷ USD, tăng 3%, còn nhập khẩu từ Nga vào Việt Nam đạt 0,56 tỷ USD, giảm 2,2%.

Quan hệ thương mại Việt - Nga đang bước sang giai đoạn mới với kim ngạch tăng trưởng. Ảnh minh họa

Đáng chú ý, những nhóm hàng có tốc độ tăng trưởng xuất khẩu mạnh từ Việt Nam sang Nga bao gồm: giày dép; đồ chơi, dụng cụ thể thao; cà phê; gỗ và sản phẩm gỗ; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng… Trong đó, cà phê dẫn đầu về kim ngạch xuất khẩu; dệt may đứng thứ hai; máy móc, thiết bị xếp thứ ba; thủy sản đứng vị trí thứ tư.

Ở chiều ngược lại, các mặt hàng Nga xuất khẩu sang Việt Nam tăng trưởng mạnh gồm sản phẩm khác từ dầu mỏ; ôtô nguyên chiếc; lúa mỳ và dược phẩm. Đặc biệt, về tỷ trọng trong nhập khẩu, than các loại giữ vị trí số một; tiếp theo là phân bón các loại và lúa mỳ.

Ngoài thương mại hàng hóa, hai bên đang tích cực mở rộng hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp và năng lượng. Doanh nghiệp Việt Nam thường xuyên nhập khẩu than từ Nga để phục vụ nhu cầu sản xuất trong nước. Đặc biệt, hai nước đã ký Nghị định thư về hỗ trợ sản xuất phương tiện vận tải có động cơ tại Việt Nam, tạo tiền đề cho liên kết chuỗi giá trị công nghiệp.

Các lĩnh vực đang được hai bên nghiên cứu thúc đẩy hợp tác bao gồm cơ khí, luyện kim, hóa chất, chế biến khoáng sản, sản xuất trang thiết bị cho năng lượng tái tạo, và giao thông vận tải. Trong đó, hợp tác năng lượng, dầu khí tiếp tục giữ vai trò trụ cột hàng đầu trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga.

Mở rộng xúc tiến, phát triển thị trường

Theo ông Vyacheslav Kharinov, đại diện thương mại Liên bang Nga tại Việt Nam, hoạt động kết nối giao thương song phương đang ngày càng đi vào thực chất, không chỉ tập trung vào các mặt hàng truyền thống mà mở rộng sang những sản phẩm mới, giá trị gia tăng cao.

Đặc biệt, năm 2024, thủ đô Moscow chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước, cho thấy vai trò đầu tàu trong hoạt động xuất khẩu của Nga sang Việt Nam. Xuất khẩu phi tài nguyên và phi năng lượng từ Moscow sang Việt Nam tăng trung bình 50%, phản ánh sự chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu theo hướng hiện đại, bền vững.

Ông Ivan Nesterov, Tham tán Đại sứ quán Nga tại Việt Nam bày tỏ kỳ vọng vào việc thiết lập quan hệ trực tiếp giữa doanh nhân hai nước, hướng đến những thỏa thuận hợp tác thực tiễn và lâu dài. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh sự quan tâm của lãnh đạo hai nước đối với hợp tác kinh tế - thương mại, như một ưu tiên trong quan hệ song phương.

Thống kê của Nga cho thấy, năm 2024, kim ngạch thương mại hai nước đạt 6 tỷ USD, tăng mạnh 20% so với năm trước. Các sản phẩm từ doanh nghiệp Moscow chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng giá trị xuất khẩu sang Việt Nam.

Theo bà Ekaterina Zheleznyakova, Trưởng ban Quan hệ đối tác quốc tế Trung tâm Xuất khẩu Moscow, trong năm qua, Trung tâm đã triển khai nhiều sáng kiến xúc tiến thương mại tại Việt Nam như: tổ chức phái đoàn doanh nghiệp, triển lãm quốc tế, chương trình khởi nghiệp, hỗ trợ thương hiệu, nền tảng thương mại điện tử…

Bà Zheleznyakova đánh giá, Việt Nam là thị trường chiến lược đối với doanh nghiệp Moscow. Trong năm 2024, xuất khẩu từ Moscow sang Việt Nam chiếm 10,2% tổng kim ngạch xuất khẩu Nga sang Việt Nam, trong đó xuất khẩu phi tài nguyên, phi năng lượng tăng trưởng hơn 73% so với năm 2023.