Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu của Cơ quan Hải quan Trung Quốc cho thấy, nhập khẩu nhiều chủng loại trái cây chủ lực của nước này tăng trưởng tích cực trong 11 tháng năm 2025. Điều này phản ánh nhu cầu tiêu dùng ổn định và xu hướng đa dạng hóa nguồn cung của thị trường tỷ dân.

Tuy nhiên, diễn biến giữa các mặt hàng và thị trường cung ứng có sự phân hóa rõ rệt, cho thấy cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Sầu riêng tươi tiếp tục là mặt hàng nhập khẩu lớn nhất của Trung Quốc với 1,79 triệu tấn, trị giá 7,18 tỷ USD, tăng 17,2% về lượng và 5% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Thái Lan và Việt Nam hiện là hai nguồn cung chi phối gần như toàn bộ thị trường.

Thái Lan vẫn là nhà cung cấp lớn nhất với 903,61 ngàn tấn, đạt trị giá 3,9 tỷ USD. Dù lượng tăng 13,5% nhưng trị giá lại giảm 0,8% so với cùng kỳ năm trước. Thị phần sầu riêng tươi của Thái Lan trong tổng lượng nhập khẩu của Trung Quốc giảm xuống còn 50,39%, thấp hơn con số 52,04% của cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý, Trung Quốc nhập khẩu sầu riêng từ Việt Nam tăng mạnh hơn so với Thái Lan. Cụ thể, Việt Nam đã xuất sang đây 884,59 ngàn tấn, trị giá 3,24 tỷ USD, tăng 22,8% về lượng và 13,1% về trị giá. Tỷ trọng sầu riêng Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của Trung Quốc đã tăng lên mức 49,33%. Vị thế của trái sầu riêng Việt được củng cố trong khi nguồn cung từ Philippines giảm mạnh, chỉ còn chiếm tỉ trọng rất nhỏ.

Cục Xuất nhập khẩu nhận định khả năng duy trì thị phần của Việt Nam phụ thuộc lớn vào việc kiểm soát chất lượng. Các vấn đề về dư lượng và tính ổn định của nguồn cung cần được đặc biệt lưu tâm.

Đối với mặt hàng dừa, Trung Quốc nhập khẩu gần 1,02 triệu tấn với trị giá 568,76 triệu USD. Indonesia và Thái Lan đang gia tăng nhanh thị phần nhờ lợi thế quy mô và chi phí thấp. Trong khi đó, tỷ trọng dừa của Việt Nam giảm mạnh từ 17,27% xuống còn 9,05%. Nông sản Việt đang gặp khó khăn về tính cạnh tranh, đặc biệt ở phân khúc nguyên liệu phục vụ chế biến.

Theo Cục Xuất nhập khẩu, để cải thiện vị thế, các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung nâng cao năng suất, giảm chi phí logistics và đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm dừa chế biến nhằm tránh cạnh tranh trực tiếp về giá.

Về mặt hàng dứa, Trung Quốc nhập khẩu 227,19 ngàn tấn với trị giá 214,14 triệu USD. Thị trường này hiện vẫn phụ thuộc rất lớn vào nguồn cung duy nhất là Philippines khi quốc gia này chiếm tới 98,02% thị phần.

Trong 11 tháng năm 2025, nhập khẩu bưởi của Trung Quốc cũng tăng mạnh với gần 110 ngàn tấn. Lào đã nổi lên là nhà cung cấp lớn nhất khi thị phần tăng vọt lên 42,48%, chính thức vượt qua Nam Phi. Diễn biến này cho thấy vai trò rõ nét của các thị trường láng giềng nhờ lợi thế về địa lý và chi phí logistics thấp.

Việt Nam hiện chưa phải là nguồn cung đáng kể đối với mặt hàng bưởi nhưng thị trường vẫn có tín hiệu tích cực. Sự bứt phá của bưởi Lào vừa là thách thức, vừa là động lực để Việt Nam sớm hoàn thiện các tiêu chuẩn về kiểm dịch. Nếu đáp ứng tốt mã số vùng trồng và quy định đóng gói, bưởi Việt Nam sẽ có cơ hội mở rộng thị phần.

Riêng với chanh, nhập khẩu của Trung Quốc tăng đột biến. Cơ cấu thị trường thay đổi lớn khi Chile và Argentina nổi lên như những nhà cung cấp mới, làm giảm tỉ trọng của Nam Phi và Lào.

Qua số liệu 11 tháng cho thấy Trung Quốc đang tái cơ cấu nguồn cung theo hướng đa dạng hóa, tối ưu hóa chi phí cùng chất lượng. Để duy trì và mở rộng thị phần, doanh nghiệp Việt cần chú trọng hơn đến chất lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc và khả năng đáp ứng ổn định.