Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp cần ‘trợ lực’ để tăng trưởng

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), năm 2024 là lần đầu tiên xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam đạt mốc 299 triệu USD. Kết quả này càng ấn tượng khi ngành cá ngừ Việt Nam đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như các nước lớn đã được kiềm chế, kinh tế thế giới đã thoát đáy, nhưng phục hồi chậm, tác động đến nhu cầu tiêu thụ thủy sản, nguồn nguyên liệu trong nước bị hạn chế…

Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, thị trường xuất khẩu cá ngừ đóng hộp củan nước ta ngày càng mở rộng. Chỉ tính riêng năm 2024, các sản phẩm này đã xuất được sang hơn 80 nước trên thế giới. Trong đó, Mỹ, Israel, Đức, Libăng và Ai Cập là 5 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ đóng hộp của Việt Nam, chiếm trên 62% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm sản phẩm này.

Các thị trường xuất khẩu cá ngừ đóng hộp chính của Việt Nam trong năm 2024 - (Ảnh: VASEP).

Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam sang cả 5 thị trường kể trên trong năm 2024 đều tăng so với cùng kỳ. Đáng chú ý, xuất khẩu sang các nước Trung Đông, như Israel hay Libăng…, đều đang tăng cao so với cùng kỳ, lần lượt là 43% và 155%.

Tại khối thị trường EU, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp năm 2024 dù vẫn tăng 4% nhưng tốc độ tăng trưởng xuất khẩu nhóm sản phẩm này sang EU trong nửa cuối năm đang chậm lại và có xu hướng giảm.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, hiện tại nhu cầu tiêu thụ cá ngừ đóng hộp tại các thị trường đang tăng trở lại. Tuy nhiên, cạnh tranh giữa các nguồn cung ngày càng gay gắt.

Trong bối cảnh đó, việc được hưởng ưu đãi thuế quan sẽ là một lợi thế lớn cho các nước khi xuất khẩu. Tuy nhiên, theo các cam kết trong các hiệp định thương mại để được hưởng ưu đãi thuế quan, các sản phẩm cá ngừ đóng hộp phải có nguồn gốc xuất xứ thuần tuý. Chính vì vậy, nguồn nguyên liệu trong nước là yếu tố kiên quyết để gia tăng khả năng cạnh tranh cho các sản phẩm cá ngừ đóng hộp của Việt Nam.

Nhưng từ khi Nghị định số 37 năm 2024 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26 năm 2019 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản quy định về kích cỡ cá ngừ vằn được khai thác tối thiểu là 500mm (50cm) có hiệu lực kể từ ngày 19/5/2024, đã gây thiếu hụt nguồn nguyên liệu cho sản xuất và xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam.

Chính vì vậy, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam cho rằng, cả ngư dân và doanh nghiệp đang rất mong chờ Chính phủ sớm sửa đổi nghị định này để có thể tiếp tục duy trì được đà tăng trưởng của ngành sản xuất và xuất khẩu cá ngừ đóng hộp trong năm 2025.